Hoe vinden trekvogels de weg?

Al zijn hele leven vraagt Segers zich af hoe trekvogels hun weg vinden. "De Azoren zijn kleine eilandjes in de Atlantische oceaan. Een graad naar links of naar rechts en je mist ze. Hoe weet een vogeltje waar deze eilandjes liggen?"

Enorme prestaties

Theunis Piersma is ecoloog en gespecialiseerd in trekvogels. Hij heeft het antwoord helaas niet meteen paraat. "Onderzoek staat nog in de kinderschoenen en we weten heel veel nog niet", zegt hij.

Wel weten ze dat trekvogels, zoals de Friesche grutto énorme prestaties leveren. Ze vliegen soms wel 12 duizend kilometer achter elkaar zonder te slapen. Ze vliegen over de Stille Oceaan waar nauwelijks eilanden zijn om te navigeren, maar de beestjes gedragen zich wel alsof ze een gps of wereldkaart bij zich hebben. Een mogelijkheid is dat ze op het aardmagnetisch veld navigeren. "We denken dat het magnetisch kompas erg belangrijk is.

De meeste vogels die onderzocht worden, zijn al op de plaats van bestemming. Gaat het dan nooit mis? "Bij volwassen vogels zien we dat heel zelden", zegt Piersma. "Maar jonge vogels maken de ene na de andere vergissing."

Trekvogel-school

Duitse onderzoekers ontdekte dat vogels van elkaar leren. Nederlandse grutto’s, met Nederlandse kenmerken en trekgedrag, werden naar Polen verplaats. "Daar gingen ze zich helemaal gedragen als Polen", zegt Piersma. "Ze nemen hun route en vertrektijd en gaan ook weer terug naar Polen." De conclusie is volgens Piersma dat vogels het trekgedrag aanleren. "Ze gaan als het ware naar school en leren het van de lokale beesten."