Zorgen gadgets echt voor een gezonder leven?

Heb je weleens het gevoel dat je te snel eet? Misschien is een trillende vork dan wel iets voor jou. Elke keer dat je te snel een hap neemt, begint de vork te bewegen en gaat er een irritant rood lampje seinen. Zie dan nog maar eens in hetzelfde tempo door te schrokken.

Zo zijn er steeds meer gadgets die ervoor moeten zorgen dat we gezonder gaan leven. De meeste van die apparaatjes geven feedback op ons gedrag. Ze wijzen ons bijvoorbeeld op ongezonde eetgewoonten, of een schrijnend gebrek aan lichaamsbeweging. "Eén van de sterke punten van gadgets", zegt onderzoeker Sander Hermsen in nachtprogramma Focus, "is dat ze kunnen komen waar je als gezondheidsprofessional nu nog geen toegang toe hebt: de eettafel, de badkamer, of de slaapkamer."

Afvallen door een trillende vork

Maar de grote vraag is natuurlijk: leidt al die feedback van apparaatjes echt tot beter gedrag? Daar deed Hermsen onderzoek naar. Hij liet mensen spaghetti bolognese eten met de speciale vork die gaat trillen als je te snel eet. Dat bleek goed te werken: de proefpersonen gingen er langzamer van eten en verloren daardoor gewicht.

Toch zijn lang niet alle gezondheidsgadgets zo effectief, vertelt Hermsen. Uit onderzoek weten we bijvoorbeeld dat een stappenteller vaak niet het gewenste effect heeft. "De pure feedback, zonder allerlei dingen eromheen, dat werkt meestal niet. Daar gaan mensen echt niet meer van lopen. Daar heb je echt nog iets anders voor nodig, bijvoorbeeld dat vrienden mee gaan doen, of dat er iets van competitie bij komt kijken."

Feedback komt vaak te laat

Waarom is de ene gadget nou zo veel effectiever dan de andere? Hermsen heeft daar wel een idee over: de timing van de feedback is belangrijk. "Wat de vork echt heel duidelijk doet, is feedback geven precies op het moment dat je te snel eet. En dan weet je ook meteen wat je moet doen: de volgende hap moet je even uitstellen. Maar bij zo’n stappenteller is dat natuurlijk niet zo. Aan het eind van de dag zie je dan: 6.000 stappen, 4.000 te weinig. Ja, en nu?"

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Maandag t/m vrijdag rond 16.20 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wilt in de podcast Focus Wetenschap