Waarom hebben we in de coronacrisis behoefte aan verhalen?
- Nieuws
- Waarom hebben we in de coronacrisis behoefte aan verhalen?
In deze tijden van corona doen veel verhalen de ronde. Harold Merckelbach, hoogleraar rechtspsychologie aan de Universiteit van Maastricht, legt in Kunststof uit hoe verhalen ons helpen in tijden van rampspoed.
Video niet beschikbaar
Orde in de chaos
Zou je kunnen stellen hoe groter de ramp, hoe wilder de verhalen? Merckelbach: "Absoluut. Want hoe groter de ramp hoe meer mensen behoefte hebben aan duiding, aan betekenis. En verhalen verschaffen die betekenis. Verhalen doen het voorkomen alsof ze orde scheppen in de chaos. En dat is precies wat we willen, vooral in tijden waarin we overvallen worden door rampspoed."
We hebben niet alleen een coronacrisis, maar ook een desinformatie crisis
"Ze scheppen schijnbaar orde in de chaos; geven ons een houvast. Ze zeggen ons wat ons staat te wachten en wanneer het weer goed zal komen." Dat is vaak bij verhalen: ze hebben de illusie er een goed einde komt. "Je ziet het op dit moment in optima forma. We hebben niet alleen een coronacrisis, maar we hebben zeker ook een desinformatie crisis."
Grote gevolgen, grote oorzaken
Grote gevolgen hebben ook grote oorzaken, is een veel voorkomende misvatting volgens Merckelbach. "De coronacrisis is bij uitstek een voorbeeld van de illusie die wij koesteren dat als je een kleine oorzaak hebt, deze dan ook maar een geringe slagkracht heeft. Kleine oorzaken kunnen alleen maar kleine gevolgen hebben. Grote gevolgen moet bijgevolg ook grote oorzaken hebben."
Merckelbach ziet dat wij mensen moeite hebben met exponentieel denken. We denken lineair. "Voor ons is het heel moeilijk voorstelbaar dat zo'n onzichtbaar klein virus een pandemie kan veroorzaken. Dat gaat over de grenzen van ons voorstellingsvermogen." Het is één van de redenen dat we moeite hadden om de coronacrisis aan te zien komen, of althans in te zien dat het zo uit de hand kan lopen.
