Wetenschap & Techniek

Ons brein werd pas laat in de evolutie typisch menselijk

foto: Ponce de Leon & Zollikofer, University of Zurichfoto: Ponce de Leon & Zollikofer, University of Zurich
  1. Nieuwschevron right
  2. Ons brein werd pas laat in de evolutie typisch menselijk

[NTR] De hersenen van de moderne mens werden pas laat in de evolutie typisch menselijk, laat nieuw onderzoek zien. Pas na de eerste migratiestromen uit Afrika ontwikkelden zich de onderscheidende kenmerken van ons brein. Het was dus niet ons grote brein dat ons uit Afrika deed vertrekken, concluderen de onderzoekers.

Het menselijke brein onderscheidt zich duidelijk van dat van andere apensoorten, zowel in vorm en omvang als in de manier waarop het zich georganiseerd. Maar wanneer die veranderingen zich precies hebben voltrokken, daar is het laatste woord nog niet over gesproken.

Dit nieuwe onderzoek vergeleek schedels van mensen uit verschillende perioden op het Afrikaanse continent met die van een mensensoort die in Azië leefde. De vroegere schedels, 1,75 tot 2 miljoen jaar oud - onderscheidden zich maar weinig van die van de andere apensoorten. Pas de schedels die jonger dan 1,5 miljoen jaar zijn, duiden op veranderingen in het brein. Datzelfde geldt voor de schedels uit Azië.

Het grotere en anders georganiseerde brein was dus nog niet of nauwelijks een kenmerk van de vroege mensensoorten. Pas nadat de mens zijn vleugels uitsloeg en zich buiten Afrika begaf, begon het menselijke brein zijn onderscheidende kenmerken te krijgen, concluderen de onderzoekers. Ze hebben hun bevindingen gepubliceerd in Science.

Waarom een groter brein?

De volgende vraag voor wetenschappers is nu wat de oorzaak is geweest van de veranderingen in het menselijke brein. Het onderzoek spitst zich onder meer toe op het centrum van Broca, een hersengebied dat een belangrijke rol speelt bij taal. Dat hoeft echter niet te betekenen dat de ontwikkeling van taal het menselijke brein het beslissende zetje gaf. Het centrum van Broca speelde namelijk ook een belangrijke rol van het gebruik van de ontwikkeling van gereedschappen.

De paleo-antropoloog Amelie Beaudet werpt in een begeleidend artikel nog een andere mogelijkheid op: misschien was er helemaal geen specifieke reden dat het taalcentrum van de mens zich zo ontwikkelde. Misschien was het gewoon een bijproduct van andere veranderingen in het brein. Dat zou betekenen dat taal zich heeft kunnen ontwikkelingen dankzij de toevallige' aanwezigheid van bepaalde structuren in het brein.

Gerelateerd:

NPO Radio 1 houdt je dagelijks op de hoogte over de laatste ontwikkelingen in de wetenschap

Dagelijks tussen 17.00 en 18.30 uur in Nieuws en Co
Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap

Ster advertentie
Ster advertentie