Maken ultrakorte radioflitsen een nieuwe 3D-kaart van het heelal mogelijk?

De eerste radioflitsen werden pas in 2007 ontdekt. Deze korte, maar zeer energierijke flitsen duren meestal enkele duizendsten van seconden. Maar een nieuwe ontdekking, deze week gepubliceerd in Nature Astronomy, maakt duidelijk dat ze ook duizend keer zo kort kunnen duren: slechts enkele miljoensten van een seconde.

Waarom dat belangrijk is? Ten eerste maakt het duidelijk dat er waarschijnlijk veel meer radioflitsen zijn dan we tot nu toe dachten, tot wel duizend per dag. Ten tweede: die flitsen reizen ook door de donkere delen van het universum, de ruimte tussen de sterrenstelsels.

3D-kaart van het universum

Wetenschappers weten nog steeds niet wat zich daar precies bevindt. Maar door te meten hoe de radioflitsen worden verstoord tijdens hun reis door die donkere delen, kun je daar wel aanwijzingen over krijgen. De onderzoekers hebben goede hoop dat dat op termijn een nieuwe 3D-kaart van het heelal gaat opleveren. En die kaart bestaat niet alleen uit de sterrenstelsels in ons universum, maar ook uit de duistere gebieden daartussen.

Speld in hooiberg

De onderzoekers hadden al wel een vermoeden dat de ultrakorte radioflitsen moesten bestaan, maar de vraag was hoe dat te bewijzen was. De oplossing werd gevonden in Breakthrough Listen, een data-archief van 400 terabyte groot dat eigenlijk bedoeld was om te speuren naar sporen van buitenaards leven.

Het bleek echter ook data te bevatten over acht ultrakorte radioflitsen. Het was zoeken naar een speld in een hooiberg, aldus een van onderzoekers, zonder te weten of de speld wel aanwezig was.

Ondertussen blijft onduidelijk wat de bron van de radioflitsen is, en de ultrakorte varianten maken het er niet duidelijker op. Ze kunnen afkomstig zijn van botsingen van zwarte gaten of neutronensterren. Het is zelfs niet uitgesloten dat verschillende flitsen verschillende soorten bronnen hebben.