Oud-asielminister Leers: 'Geert Wilders stond vaak ineens naast m'n bureau'

Leers was minister in kabinet Rutte I, dat bestond uit VVD, CDA en gedoogsteun kreeg van de PVV. Als voormalig bewindspersoon weet hij als geen ander hoe lastig Faber het zal gaan krijgen. "Met grote regelmaat had ik overleg met voorstanders aan de ene kant en aan de andere kant tegenstanders van het asielbeleid van toen. Dat maakt het lastig. Ik wil daarmee aangeven dat het een kwestie van zoeken naar evenwicht is."

Invloed van Wilders op asielbeleid

De invloed van Wilders reikt verder dan in Rutte I omdat zijn partij nu daadwerkelijk onderdeel is van de coalitie. "Ik denk dat Wilders zeker veel overleg zal hebben met mevrouw Faber. Dit is voor hem het onderscheidende dossier", vertelt hij. "Ik ben ervan overtuigd dat er op dit terrein wel het nodige zal gaan gebeuren. Maar, zeg ik erbij, Wilders is nu onderdeel van de coalitie. Dat betekent in feite dat hij niet meer ongebreideld met de zweep naar buiten negatief zal doen."

Leers verwacht nog de nodige beren op de weg voor Faber. Hij adviseert haar om het asielbeleid op Europees niveau met een aantal andere landen ter discussie te stellen. "Wij mogen van de rechter bijvoorbeeld asielzoekers uit Italië niet zomaar terugsturen vanwege slechte opvangkwaliteiten in Italië. Dat is toch te gek voor woorden? Terwijl we een Dublin-afspraak hebben."

Volgens de afspraken die in Dublin zijn gemaakt moet een asielzoeker die zich eerder heeft gemeld in een Europees land en daarna is doorgereisd terug naar dat eerste land. Dat dat in het geval van Italië niet kan is volgens Leers "het failliet van het Europees beleid".

Met gestrekt been erin heeft geen zin

Daarnaast helpt Fabers PVV-achtergrond ook niet bepaald mee in Europa. "Daar speelt ook iets van een gunfactor", zegt Leers. "Als je een achtergrond met je meebrengt die al discutabel is of althans waarbij woorden zijn gebruikt die in ieder geval de wenkbrauwen doen fronsen, dan zal dat niet helpen. Daarom moet je ook verbindend gaan werken en zal ze zich verbindend moeten opstellen."

Faber lijkt vooralsnog vooral een harde lijn te willen voeren wat betreft het asiel- en migratiebeleid. Leers betwijfelt of dit zinvol is. "Met gestrekt been erin of met de vuist op tafel, het klinkt allemaal mooi, maar andere landen zullen hun schouders ophalen."

Faber zal volgens hem flink moeten laveren. "Als Faber denkt alleen maar denkt met harde lijn iets af te dwingen, dan zal het beslist een mislukking worden."

Leers verwacht dat Wilders weinig kritiek zal uiten op de keuzes van zijn PVV-kandidaat-minister, "maar veel meer negatief zal doen over de houding van anderen in Europa of buiten deze regering", zegt hij. "En dat vanuit Nederland mevrouw Faber wel haar best doet, maar helaas veel te weinig ondersteuning krijgt."

Kabinet verdient eerlijke kans

Hoe dan ook vindt de oud-minister wel dat het kabinet een eerlijke kans moet verdienen. "Het is zoals het is. De feiten liggen er. Er zijn mensen aangezocht die niet ieders voorkeur heeft, maar het is een gegeven", zegt Leers. "Laat ze proberen waar te maken wat ze beloofd hebben en laten we niet bij voorbaat al heel erg sceptisch zijn door te zeggen dat het niks wordt. Laten we zoeken naar hoe we het zo goed mogelijk voor elkaar krijgen."