'Flink de bezem door het CDA-campagneteam, we zijn geen VVD-light'

Lokale afdelingen van het CDA houden de komende dagen extra bijeenkomsten en er zijn genoeg handtekeningen verzameld om een extra partijcongres uit te schrijven. Allemaal met de vraag: hoe moet de partij nu verder moet zonder Pieter Omtzigt?

"Hoe het CDA landelijk politiek bedrijft, strookt niet met hoe lokaal gewerkt wordt." Dat zegt Steven van Die, wethouder voor het CDA in Hendrik Ido Ambacht. Volgens hen is het kompas van de partij "op hol geslagen" en wordt er te veel naar rechts gekeken.

"Voor de buitenwacht lijken we landelijk bijna principeloos. Het lijkt of we gelieerd zijn aan de VVD. Eigenlijk zou alles wat we doen, terug moeten gaan naar onze principes en ons besluit en handelen moet langs die lat gelegd worden. Dat geldt zowel lokaal als landelijk."

Volgens Van Die is het tijd voor herbezinning. "Op wie we zijn en waar we voor staan. Die principes zijn goed. Denk aan aandacht voor maatschappelijke initiatieven, we leven niet alleen voor onszelf en rentmeesterschap."

'We zijn geen VVD-light'

Ook Bart van Horck, voorzitter van CDA-Midvoor, vindt dat er bij de partij te veel naar de VVD gekeken is. "We moeten ophouden om proberen te zijn wat we niet zijn. We moeten terug naar wat we wel zijn: een middenpartij. We zijn geen VVD-light of alternatief voor de VVD en dat moeten we niet willen uitdragen in de campagne."

Een nieuwe leider is daar volgens Van Horck niet nodig. "Ik heb Hoekstra uitstekende speeches horen geven, typische middenverhalen. Maar in de campagne zie je dat de partij ineens naar rechts trekt. We hebben het midden verwaarloosd terwijl daar onze kracht ligt."

Er zou dan ook eens "flink een bezem door het campagneteam" moeten gaan, vindt Van Horck. "Het is iets te veel Hans Hillen en Jack de Vries en te weinig de nieuwe generatie aan het woord."

Twee kampen

Alex Krijger evalueerde in 2019 voor het CDA de teleurstellende verkiezingsuitslag voor Provinciale Staten en het Europees Parlement. Volgens hem zijn de wonden na het in 2010 (waar leden mochten stemmen voor of tegen kabinetsdeelname) nooit geheeld.

"Daar ontstonden twee kampen en die zijn sindsdien tegenover elkaar blijven staan, zonder enig respect." Volgens Krijger is de enige oplossing: terug naar de inhoud, eigentijds vanuit de eigen beginselen. "Zonder alle franje zoals ook Van Horck en Van Die zeggen."

Krijger sluit zich aan bij CDA'ers Van Horck en Van Die. "Blijf trouw aan je normen en waarden en houd op met naar anderen kijken. Weg met spindoctors, terug naar de inhoud."

Wel is hij wat sceptischer over de positie van Wopke Hoekstra. "Het is een heel lastige tijd voor hem. Het zou goed zijn als hij deze zomer een goed verhaal schrijft over waar het CDA naartoe moet."

Heruitvinden misschien niet genoeg

"Het CDA heeft in het verleden bewezen zichzelf te kunnen heruitvinden, vaak als het heel slecht ging", zegt Guus Valk, chef van NRC's politieke redactie. "Ik weet alleen niet of dat de oplossing is."

De breuk die je nu ziet binnen de partij, komt volgens Valk "omdat het CDA twee zielen heeft". "Enerzijds is er een groep voor de gewone man die beschermd moet worden tegen een grote sterke overheid. Dat zit diep in het dna van de partij. Tegelijkertijd wil een deel in het centrum van de macht zitten."