Voormalig DNB-president Nout Wellink: 'Peking financiert mede de staatsschuld van Donald Trump'

Het is onrustig in de wereld, mede ingegeven door de handelsoorlog die Trump heeft ontketend. Doordat China grote hoeveelheden Amerikaanse staatsobligaties bezit, ligt gevaar op de loer, denkt Wellink. "Als ze daarvan af willen, schiet de rente in de VS omhoog", zegt hij in Sven op 1. Dat is niet alleen slecht voor de politieke reputatie van Trump, maar ook voor de Amerikaanse economie. En daarmee dus ook voor de onze. Peking financiert mede de staatsschuld van Donald Trump", zegt Wellink.

De Verenigde Staten profiteren volgens hem al jaren van de comfortabele positie van de dollar als wereldreservemunt. "Dat is dat ze ongeveer de hele wereld voor zich laten werken, overdreven uitgedrukt." Tegelijkertijd zorgt een sterke dollar ervoor dat Amerikaanse export duurder wordt. "De uitdaging is dan om in zo’n situatie producten te maken die steeds van hogere kwaliteit worden."

'Merkwaardig en gespleten beleid'

De voormalig president van de DNB ziet hoe Trumps 'merkwaardig en gespleten' economisch beleid wereldwijde chaos creëert. "Men wil de centrale valuta in de wereld blijven en tegelijkertijd wil men de dollar een stuk lager hebben om de eigen concurrentiepositie te verbeteren. Nou, die twee dingen, dat staat haaks op elkaar eigenlijk. Dat is in strijd met elke economische wet."

Volgens Wellink is het uitgangspunt van het Amerikaanse beleid 'geheel verkeerd', omdat de dollar decennia sterk is gebleven, ondanks grote betalingsbalanstekorten. "De lange rente loopt op en markten beginnen te twijfelen."

Hij wijst op sombere vooruitzichten van het Amerikaanse begrotingsbureau CBO en op Trumps belofte om belastingverlagingen uit het verleden voort te zetten. "Daar is geld voor nodig, daar heeft hij die invoerrechten voor nodig. Maar als hij dat geld niet krijgt van die invoerrechten, dan zijn die belastingverlagingen die hij beloofd heeft niet te financieren." Het beleid zet volgens Wellink het financiële systeem van de VS onder druk – 'omdat ook de Amerikaanse economie onder druk komt.'

Chinese voorbereiding op conflict

Aan de andere kant denkt Wellink dat China zich al sinds de eerste termijn van Trump (2016–2020) voorbereidt op een handelsoorlog. "De Chinezen hebben een verdere polarisatie van de verhoudingen zien aankomen tijdens Trump 1. In de loop der tijd hebben ze al maatregelen genomen." Die voorbereiding is zichtbaar in het zogeheten dual circulation-beleid, waarbij China minder afhankelijk wil worden van export en zich meer richt op de binnenlandse markt. "Dat is officieel beleid geworden. De Chinezen willen helemaal op eigen benen komen te staan – een beweging die al tijdens het presidentschap van Biden zichtbaar werd."

China richt zich inmiddels nadrukkelijk op andere markten. Een toenemend deel van de export gaat al naar andere Aziatische landen. Dat heeft niet alleen geopolitieke gevolgen, maar ook economische. "Als de VS China pakt, pak je tegelijkertijd die andere Aziatische landen."

Wellink waarschuwt dat de wereldwijde afhankelijkheid van China zeer groot is. "Een derde van de groeivoet van de wereldeconomie is van China afhankelijk." En: "Als China niet meer groeit en de import afneemt, leidt de hele wereld eronder."

Economische en politieke terrorist

Volgens Wellink is het beleid van Trump niet alleen economisch roekeloos, maar ondermijnt het ook de internationale orde. Hij noemt hem een "economische en politieke terrorist". "Een politieke terrorist is iemand die dezelfde middelen toepast als Trump nu aan het doen is op geopolitieke problemen. En daarmee gewoon een gevaar – een groot gevaar – voor ons allen is op vredes- en oorlogsterreinen."

Naast geopolitieke en economische zorgen, zijn er ook morele en juridische vragen rondom Trump, aldus Wellink. Hij ziet aanleiding voor onderzoek naar mogelijk misbruik van koersgevoelige informatie. Enkele uren voordat Trump de invoertarieven daadwerkelijk verlaagt, schrijft hij in kapitalen op zijn sociale mediaplatform Truth Social: "DIT IS EEN GEWELDIG TIJDSTIP OM TE KOPEN."

Niet lang daarna stijgden Amerikaanse aandelen fors, met name in de technologiesector. Miljardairs als Elon Musk en Jeff Bezos worden volgens Amerikaanse media miljarden rijker op die dag. Wellink: "Mijn eigen reactie was: hier zouden ze het ook eens goed naar moeten kijken. Het lijkt me juist om uit te zoeken wie van deze koersbewegingen gebruik gemaakt hebben."