Annelien Bredenoord (Erasmus Universiteit) over onderwijsbezuinigingen: 'Bang waar het met dit kabinet naartoe gaat'

Aanvankelijk wilde het kabinet een miljard euro bezuinigen op het hoger onderwijs, maar deze plannen bleken onhaalbaar in de Eerste Kamer. Na onderhandelingen met oppositiepartijen werd de bezuiniging gehalveerd, maar alsnog blijft een structurele korting van 500 miljoen euro overeind. "Dat is nog steeds een enorme bezuiniging", zegt Bredenoord bij Sven op 1. "We staan voor een enorme opgave met alle universiteiten."

Of de aangepaste onderwijsbegroting door de Eerste Kamer komt, is nog altijd de vraag volgens Bredenoord. "Ik hoop dat het een ingewikkelde kwestie wordt. Er ligt een gigantisch pakket aan kritische vragen en dat is terecht. Is dit kabinet wel een betrouwbare partner voor kennisinstellingen?"

Bredenoord wijst erop dat het kabinetsbeleid haaks staat op de koers die Eurocommissaris Ursula von der Leyen donderdag aankondigde. Terwijl de Europese Commissie inzet op meer investeringen in onderwijs en innovatie om de concurrentiepositie te versterken, doet Nederland precies het tegenovergestelde.

Daarbij stipt ze aan dat Nederland al jaren niet voldoet aan de eigen doelstelling om 3 procent van het bbp aan innovatie-investeringen uit te geven (momenteel 2,3 procent). "Investeren in innovatie kan ook relevant zijn voor de veiligheid van Nederland. Op die manier kan er een slimme dubbelslag worden gemaakt."

'We zien dat een enorm aantal studenten afhaakt'

Naast de bezuinigingen stuurt het kabinet aan op meer Nederlandstalige opleidingen en het weren van buitenlandse studenten. Volgens Bredenoord is dat een "denkfout" die de innovatiekracht van Nederland verder ondermijnt. "Technische innovatie gaat altijd hand in hand met sociale innovatie. Het een kan niet zonder het ander. Ze denken te kunnen sturen welke studenten er wel en niet komen. We zien al dat een enorm aantal buitenlandse studenten afhaakt. We moeten echt uitkijken dat hierdoor geen braindrain ontstaat."

Bredenoord, tussen 2019 en 2023 D66-fractievoorzitter in de Eerste Kamer, benadrukt dat universiteiten pas recent de mogelijkheid hebben gekregen om een stop te zetten op Engelstalige tracks, een vurige eis van het kabinet. "En dat zijn we aan het doen, maar dat kan pas sinds een half jaar."

Ze wijst erop dat zestig procent van de studenten aan de Erasmus Universiteit uit de regio komt en ouders heeft die zelf niet gestudeerd hebben en ook na hun studie vaak in de regio Rotterdam blijven wonen en werken. Ook buitenlandse studenten dragen volgens haar flink bij aan de Nederlandse kenniseconomie. "De buitenlandse studenten die hier studeerden, gaan daarna werken voor grote Nederlandse bedrijven. Ook aan degenen die weggaan, heeft Nederland iets."

Het verdwijnen van de langstudeerboete is volgens Bredenoord een stap in de goede richting. "Ik ben daar superblij mee. Ik gun jonge mensen een adempauze, voor hun welbevinden en hun stress."