Onderzoek naar affaire-Poch nog nauwelijks van de grond

De onafhankelijk onderzoeker die in maart vorig jaar door Grapperhaus is aangesteld, heeft maandenlang slechts een 'oriënterende verkenning van het dossier' uitgevoerd. Dit blijkt uit onderzoek van het NPO Radio1-programma Bureau Buitenland en RTL Nieuws.

Tien maanden

Grapperhaus beloofde in januari 2019 er alles aan te doen om de waarheid over de Nederlandse rol in de zaak-Poch te achterhalen. 'Ik hecht eraan dat er duidelijkheid is over de feiten', schreef hij destijds aan de Tweede Kamer.

Nu blijkt dat de minister pas 18 december een officiële onderzoekscommissie instelde, tien maanden na de benoeming van oud-advocaat-generaal Ad Machielse tot onderzoeker van het Poch-dossier. Hij deed dit zonder de Tweede Kamer erover in te lichten.

Onderzoek Machielse

Machielse deed slechts één dag per week onderzoek naar de affaire-Poch. Volgens het ministerie van Justitie was dat een keuze van de oud-advocaat generaal. 'Het was aan Machielse.'

Ook de late opschaling van het onderzoek naar een officiële commissie is volgens het ministerie een wens van Machielse zelf. Hij heeft in september 'aangegeven hoe hij het onderzoek wilde uitvoeren', schrijft Justitie in antwoord op vragen van Bureau Buitenland en RTL Nieuws. Pas daarna kon de commissie worden benoemd.

Onduidelijk is welke werkzaamheden Machielse in die ene dag per week heeft uitgevoerd om de waarheid over de rol van de Nederlandse Staat in de zaak-Poch te achterhalen. De kwestie rond de voormalig Transavia-piloot ligt juridisch en politiek inmiddels zeer gevoelig. Julio Poch zat, mede door toedoen van Nederland, acht jaar in voorarrest op verdenking van misdrijven tegen de menselijkheid tijdens de dictatuur in Argentinië.

Schadevergoeding

Eind 2017 werd de Argentijnse Nederlander door rechters in Buenos Aires vrijgesproken. Sindsdien eist hij een schadevergoeding van de Nederlandse Staat, onder meer vanwege de – volgens sommigen onrechtmatige – medewerking die overheid verleende om Poch via Spanje uit te leveren aan Argentinië.

Bureau Buitenland en RTL Nieuws hebben aanwijzingen dat Machielse bij de politie nog geen enkel document over de zaak-Poch heeft opgevraagd – niet het ‘vernietigde’ politieverslag, niet de interne politiedocumenten die de basis vormden voor de Argos-uitzending uit november 2018 waarmee de kwestie aan het rollen kwam, noch één van de vele andere documenten die in het dossier ontbreken.