VVD-prominent Frans Weisglas tegen Yeşilgöz: staak onderhandelingen als Wilders uitspraken niet terugneemt

Aan het begin van het debat over de verkenning dinsdag bleek opnieuw dat Wilders niets wil weten van het terugnemen van zijn uitspraken. "Dat ga ik niet doen. Ik moet helemaal niks." Hij wees erop dat het om de toekomst gaat en dat hij in een andere rol als premier een andere verantwoordelijkheid heeft.

In het verleden noemde Wilders onder meer journalisten "tuig van de richel", de Tweede Kamer een "nepparlement" en werd hij veroordeeld voor zijn 'minder Marokkanen'-uitspraak. Aan het begin van het debat vroeg hij nadrukkelijk om vertrouwen. Hij beloofde meermaals dat standpunten en plannen die niet stroken met de Grondwet zullen worden aangepast.

Eerder uitte NSC-leider Pieter Omtzigt, die met Wilders plaatsneemt aan de formatietafel, zijn zorgen over de relatie van de PVV tot de rechtsstaat. Verkenner Ronald Plasterk zegt dat de formerende partijen daarover in gesprek gaan. Weisglas vindt dat verstandig. "Dat niet terugnemen van vreselijke dingen van Wilders is ook onderdeel van het schenden van de rechtsstaat", zegt de voormalig Tweede Kamervoorzitter. "Wilders heeft dat negentien jaar lang gedaan."

"Daar moet je eerst over praten", benadrukt hij. Als de partijen over rechtsstatelijke standpunten niet tot overeenstemming komen, "dan is het klaar", denkt Weisglas. "Dan zit je in grote problemen, maar dan moet je stoppen."

Oproep aan Yeşilgöz

Dat geldt ook voor VVD-leider Yeşilgöz, zegt Weisglas. Zij moet zich terugtrekken uit de onderhandelingen als Wilders voet bij stuk houdt en zijn omstreden uitspraken uit het verleden niet terugneemt. "Dit zijn zulke belangrijke, vergaande en verkeerde uitspraken. Je kan niet zeggen: ik neem het niet terug."

Yeşilgöz zei dat het "voor mij geen randvoorwaarde is dat we met z’n allen terugkijken en langs alle tweets" van Wilders, "en zeggen: hier vind ik dit van en hier zeg ik sorry voor". Ze noemde de uitspraken van Wilders wel "verwerpelijk", meldt NRC-journalist Lamyae Aharouay op Twitter.

Wilders 'ongeloofwaardig'

Weisglas vindt het "ongeloofwaardig" dat Wilders milder is geworden. "Ik geloof mensen, maar ik ben niet goedgelovig. Ik geloof het nog niet", zegt de VVD-prominent. "Als je sterk in je schoenen staat, moet je uitspraken terug durven nemen. Ik heb in al die jaren dat ik in de politiek heb gezeten ook uitspraken teruggenomen."

Mocht Wilders terugkomen op zijn omstreden uitspraken, dan moet de VVD alsnog niet met de PVV in een kabinet stappen, maar enkel bereid zijn tot een gedoogrol, vindt Weisglas. "Als VVD-lid zeg ik: mijn partij kan niet in een volwaardig kabinet met de PVV regeren, vanwege de dingen die Wilders in negentien jaar in en vooral buiten de Kamer heeft gezegd. Ik heb daar moeite mee."