Het Verenigd Koninkrijk krijgt het zwaar na de Brexit

Deze groep realistische Brexiteers hebben een punt. Herinnert u zich nog de gouden bergen die Boris Johnson in het vooruitzicht stelde indien de Britten in 2016 zouden besluiten om uit de EU te stappen? Hij beloofde dat de afschaffing van de Britse bijdrage aan de EU de National Health Service elke week 350 miljoen pond zou opleveren.

Iedereen die kon rekenen wist dat dit bedrag veel lager zou zijn omdat Boris was vergeten om de Britse korting, die Thatcher nog had bedongen, van de 350 miljoen af te trekken. De korting bedraagt 74 miljoen pond waardoor het voordeel voor de NHS zou slinken tot 276 miljoen pond per week.

Van dat bedrag moet ook nog eens het EU-geld dat het VK ontvangt voor onderzoek, steun aan Britse boeren en aan de regio’s worden afgetrokken want als de EU niet meer betaalt zal het VK dat zelf moeten doen. Het bedrag krimpt dan tot 161 miljoen per week.

Markt

Ook dat bedrag is echter geflatteerd omdat Boris Johnson ook nog beloofde dat het VK na de Brexit toegang zou behouden tot de gemeenschappelijke markt. Hij claimde immers dat het mogelijk was om van de voordelen van de gemeenschappelijke markt te blijven genieten zonder lidmaatschapsgeld te betalen. De EU verwijst die optie echter naar het rijk der fabelen.

Zij stelt immers onomwonden dat het VK uitsluitend vrijhandel kan krijgen als het zich blijft houden aan EU-regels. EU-regels impliceren echter dat het VK geen ruimte heeft om een Singapore on the Thames te creëren. Het heeft dan ook minder ruimte om mooie handelsverdragen met derde landen te sluiten.

Nieuwe verdragen

En zo is er nog meer ongerief. Het VK heeft in de afgelopen decennia geprofiteerd van de EU-handelsverdragen met de rest van de wereld. Nu het VK de EU verlaat zal het zelf met al die landen moeten gaan onderhandelen om weer gunstige voorwaarden te krijgen.

Waarom zouden die landen dat doen met een land dat slechts 60 miljoen consumenten telt? 500 miljoen consumenten in de EU leggen veel meer gewicht in de schaal en leidt dus tot betere vrijhandelsverdragen dan het VK in zijn eentje kan krijgen.

Somber

Geen wonder dat de meeste economen somber zijn over de groeikansen van het VK buiten de EU. Het VK staat dus voor een afschuwelijke keuze. Of het besluit om zichzelf zoveel mogelijk aan de EU regels te houden en behoudt daarmee vrijhandel met de EU. Dat is prima voor groei, maar Nigel Farage zal van alle daken schreeuwen dat dit geen echte Brexit is. Het VK blijft dan immers rule taker en heeft geen invloed op de totstandkoming van de EU-regels.

Het VK zou ook kunnen kiezen om de EU regels te negeren, maar dan krijgt het geen vrijhandel met de EU waardoor de groei zal afnemen. Dat laatste komt slecht uit omdat Boris Johnson aan de nieuwe kiezers in de Midlands en het Noorden heeft beloofd om meer geld aan deze regio’s te geven.

Ook heeft hij beloofd om meer geld uit te trekken voor de NHS. Beide wordt lastiger als de lagere Britse groei de budgettaire ruimte vermindert. Tenslotte raakt het verlies van vrijhandel met de EU juist de gebieden waar Boris nieuwe kiezers aan zich wist te binden.

Ruzie

Helaas betekent Brexit ook nog eens dat Boris Johnson ruzie gaat krijgen met delen van het bedrijfsleven, de dienstensector en de visserij. Sommige buitenlandse investeerders zullen misschien hun fabrieken verplaatsen naar de EU om de voordelen van de gemeenschappelijke markt te behouden. Britse banken wijzen erop dat zij buiten de EU minder gemakkelijk op het Continent kunnen opereren.

Sommige Britse vissers denken dat een Brexit aantrekkelijk zal zijn omdat de Britse visserijgronden rijk zijn aan vis en de EU-vissers straks niet meer in de Britse territoriale wateren mogen vissen. In werkelijkheid is de Europese visserij totaal verweven. Britse vissers vangen immers met name de vissen die consumenten op het continent consumeren terwijl Britten vooral van de vissen houden die continentale vissers uit de zee halen. Als dit uit elkaar wordt getrokken gaat iedereen erop achteruit. Dat worden dus gezellige onderhandelingen.

Lijken in de kast

Er zijn meer lijken die uit de kast gaan vallen. De Ieren zijn blij dat de grens tussen Noord-Ierland en de Republiek Ierland openblijft maar zij krijgen er wel een grens in de Ierse Zee voor terug met alle papierwinkel van dien. Daar komt nog bij dat de Republiek Ierland deel blijft uitmaken van de EU en Noord-Ierland de facto onder de EU regels blijft vallen zodat beide gebaat zijn bij een snelle handelsdeal met de EU.

Als die snelle deal uitblijft, alleen al om de complexiteit ligt dat voor de hand, gaan de Ieren daar een grote prijs voor betalen. Brexit heeft zulke diepe wonden geslagen dat een Ierse vereniging opeens dichterbij lijkt dan ooit tevoren. Het VK gaat Noord-Ierland dus misschien wel verliezen.

Brexit maakt eveneens een Schotse afscheiding waarschijnlijker. Zij waren tegen Brexit en zitten er nu mee opgescheept. De Schotten zullen dus blijven vragen om een nieuw Schots afscheidingsreferendum en het is nog maar de vraag of Boris Johnson dat permanent zal kunnen tegenhouden. Ook in Wales lopen er overigens mensen rond die zich graag zouden afscheiden maar daar loopt het nog niet zo’n vaart.

Wakker

Op deze wijze wordt Brexit wel een wat eenzaam avontuur zelfs voor Little Englanders. Zou Trump Johnson nog een beetje kunnen helpen? De Britse export echter veel minder naar de VS dan naar de EU. Bovendien wil Trump graag chloorkippen en dure medicijnen aan de Britten slijten maar daar zitten de NHS en de Britse boeren bepaald niet op te wachten. Trump gaat Johnson dus niet uit de brand helpen.

Brexit zal Boris nog vaker wakker houden. Niet alleen de Britse vissers, de dienstensector en een deel van het bedrijfsleven zullen straks de straat opgaan. Ook de Britse conservatieven die droomden van een Singapore on the Thames zullen binnenkort tot hun grote schrik ontdekken dat Boris zal gaan sinterklazen in Midlands en het Noorden.

Opstand

Boris heeft straks zoveel groepen van zich vervreemd dat zijn ruime parlementaire meerderheid aan belang zal inboeten. Op de lange termijn betaalt hij een prijs als hij zijn meerderheid nodig heeft om zich af te schermen van de opstand der ontevredenen.

Boris Johnson’s opportunistische beslissing om het Brexit kamp te gaan steunen leverde hem het hoogste ambt op, maar zal hem blijven achtervolgen. De rest van zijn politieke carrière zal hij steeds weer moeten uitleggen waarom Brexit zo’n geweldig goed idee was.