Nieuw verbod op straatintimidatie: 'Vrouwen kunnen niet veilig over straat'

In Enschede is straatintimidatie, net als in andere steden, een groot probleem. De 19-jarige Myrthe van der Houwen haalde met haar petitie tegen straatintimidatie 17.000 handtekeningen op en bood ze aan in de gemeenteraad. Jajan vindt het walgelijk dat vrouwen zich op straat niet veilig voelen, daarom nam hij in Enschede het initiatief voor dit verbod. “We willen nu de gedragingen van seksuele intimidatie, bijvoorbeeld dat je een vrouw achterna loopt of met je tong een seksueel gebaar maakt, verbieden.”

Vrijheid van meningsuiting

Het handhaven van dit verbod kan volgens Jajan met behulp de camera’s die in de binnenstad hangen, maar hij denkt ook aan de inzet van lokagenten. Socioloog Mischa Dekker, gepromoveerd op straatintimidatie, vindt strafbaar stellen geen slecht idee, echter zitten er volgens hem wel haken en ogen aan dit plan. Ook vanuit de juridische hoek klinkt kritiek, omdat het sisverbod in Rotterdam niet werkte. Dekker: “Artikel 7 van de grondwet zegt dat alleen de nationale wetgever, dus de Eerste en Tweede Kamer beperkingen kunnen opleggen aan de vrijheid van meningsuiting. Straatintimidatie is heel vervelend voor slachtoffers, maar ook wel een uiting van een gedachte of gevoel.” Daarmee verwijst Dekker naar het vonnis van het Gerechtshof in Den Haag dat de verordening van het sisverbod in Rotterdam in strijd met de Grondwet verklaarde.

Het risico dat het initiatief wordt teruggefloten ziet Jajan ook. “Ik vind dit zo belangrijk, dus die gok neem ik dan maar. Ik heb goede hoop, omdat ik ook met advocaten heb gesproken die zeggen: ik denk dat dit wel kan. Daarom vind ik dat we dit moeten doen. Straatintimidatie is zo verschrikkelijk. Zoveel vrouwen in Enschede hebben er last van.” Daarbij wil het gemeentebestuur – naast dit verbod - ook inzetten op preventie en educatie.

Maar er zijn meer juridische valkuilen aan de lokale aanpak, volgens Dekker. “Het risico is wel dat zo’n verordening wordt doorgevoerd en slachtoffers – net als toen in Rotterdam – aangifte doen en dat de rechter tegen slachtoffers moet zeggen dat het juridisch niet geldig is. Dat is natuurlijk heel pijnlijk voor slachtoffers om mee te maken.”

Wantrouwen in de rechtelijke macht

Dekker ziet een bredere tendens in Nederland, waarin lokale politici een verordening doorvoeren, waar niet helemaal zeker van is of het juridisch wel kan. “Dat vergroot ergens ook het wantrouwen in de rechtelijke macht, omdat de rechter zo’n verordening om formele redenen moet afwijzen. Dat leidt niet alleen tot frustratie bij juristen, maar ook het gevoel bij burgers dat de rechter het probleem niet serieus neemt.”