Gaat coronawet duidelijkheid geven over de regels?

Dat noem je ook wel het 'legaliteitsbeginsel'. Daar is meer dan behoefte aan, zegt strafrechtadvocate Zahra Boufadiss in De Nieuws BV: "De regels van die noodverordening waren heel onduidelijk." In het Museum van de Democratie van De Nieuws BV voegt Boufadiss dat beginsel toe aan de collectie.

Het idee van het legaliteitsbeginsel krijgt vorm ten tijde van de Verlichting door een werk van Cesare Beccaria, een Italiaanse filosoof en politicus. Beccaria hanteert in zijn werk het idee dat alleen de wet de straffen kan bepalen die je als mens kan krijgen voor een misdrijf.

Boufadiss: "Dat beschermt je tegen een willekeurige overheid en tegen willekeurige bestraffing." Ook geeft het volgens Boufadiss de duidelijkheid aan burgers die ze nodig hebben om te weten hoe je je dient te gedragen.

Legaliteitsbeginsel in coronatijd

De reden dat Boufadiss dit item toevoegt aan de collectie, heeft te maken met de coronacrisis. "Je ziet dat het legaliteitsbeginsel het afgelopen half jaar in het geding is gekomen. Na de uitbraak van de epidemie moest de overheid zo snel mogelijk maatregelen nemen om de volksgezondheid te beschermen. Dat hebben ze gedaan door noodverordeningen in te stellen."

Juist bij de noodverordeningen gaat het mis met het legaliteitsbeginsel. "De regels van die noodverordening waren heel onduidelijk. Wat is bijvoorbeeld het verschil tussen samenkomst en groepsvorming of wat valt er onder een huishouden? Voor mij als jurist was dat soms al niet te begrijpen, daar moest ik dan echt induiken. Laat staan voor mensen die geen rechtenstudie hebben gedaan," zegt Boufadiss.

Terugkijkend op afgelopen half jaar concludeert Boufadiss dat de overheid duidelijker had moeten communiceren. Zowel in tekst als in toespraken.

Coronawet

De Tweede Kamer heeft vandaag ingestemd met een wet die een einde moet maken aan alle noodverordeningen en die ook duidelijkheid moet creëren voor de burger. Het legaliteitsbeginsel zou dus weer in ere moeten worden hersteld. Toch is Boufadiss er niet helemaal gerust op dat dit ook daadwerkelijk zal gebeuren: "In die wet wordt bijvoorbeeld vastgelegd dat je een 'veilige afstand' moet houden. Wat is dan die veilige afstand?"

"Het legaliteitsbeginsel is iets wat je continue in de gaten moet houden. Is het duidelijk voor de burger waar ze zich aan moeten houden en zijn de bevoegdheden die we bijvoorbeeld aan burgemeesters geven wel op een democratische manier tot stand gekomen. Dat alles zodat de democratische rechtsstaat wel goed in stand blijft." Of de tijdelijke coronawet nu de nodige duidelijkheid verschaft voor burgers moet de komende tijd gaan blijken.

Meer van De Nieuws BV?

Volg ons op Instagram, Facebook en Twitter.