Moet Nederland zich beter voorbereiden op oorlog? 'Digitaal zijn we te naïef'

Tanks en vliegtuigen zijn niet meer de enige oorlogsmiddelen. Desinformatie en cyberdreigingen liggen op de loer, waarschuwt de Adviesraad. De gevaren daarvan, zoals het platleggen van elektriciteitsnetten, de energievoorziening en andere cruciale overheidsdiensten, zijn we te naïef over. "Het manipuleren van mensen wordt steeds makkelijker", aldus Van Dongen.

Positieve ontwikkelingen

Volgens de ethisch hacker gaat het "de goede kant op" en zijn er "positieve ontwikkelingen" op het gebied van cybersecurity. "Het komt misschien te laat, maar in principe worden er goede stappen gezet", zegt Van Dongen. Bewustwordingscampagnes zijn "niet effectief" en daarom moeten er praktijktests gedaan worden. "Het wordt pas nuttig als men ziet wat de gevolgen zijn. Daarom raden wij aan om een praktijktest te doen, waarbij je simuleert wat de gevolgen zijn van een hack."

'Prijs is te hoog'

"Digitaal kan je alles goed op orde hebben qua beveiliging, maar als die worden aangestuurd door iemand die niet zo goed weet welke gevaren er zijn, kan er veel fout gaan", zegt Van Dongen. Oud-commandant Mart de Kruif vindt Nederland ook te naïef over de oorlogsdreiging. "We gaan pas handelen als er iets aan de hand is. Dat is te laat en dan is de prijs te hoog."

Geen oorlog, wel conflict

"We hebben allemaal de neiging om te hopen op het beste. Maar we moeten beseffen dat de wereld er anders uitziet. Poetin voert een oorlog tegen het hele Westen", gaat De Kruif verder. "We zijn niet in oorlog, maar wel in conflict." Daarom moet men zich dus voorbereiden, stelt de oud-commandant.

Vertrouwen in de overheid

Anna Schoemakers, voorzitter van de Vereniging Nederland-Finland, ervaart "geen gevoel van onveiligheid" in Finland, maar Rusland is daar wel het gesprek van de dag. "In Finland is er een groot vertrouwen in de overheid. En dat maakt waarschijnlijk dat mensen denken: we organiseren het samen", zegt Schoemakers.

"Er moet de komende jaren een tandje bij. We moeten aan de slag met z’n allen", reageert Edwin van Scherrenburg, woordvoerder van VNO-CNW. "We moeten opgeleid worden in mediawijsheid en nepnieuws herkennen", zegt Cinta Depondt, programmaleider van PAX.