Het mensbeeld van de homo economicus is achterhaald

"Als ik met iemand trouw, is dat een economische keuze die juist niet rationeel is genomen", geeft Van Geest als een voorbeeld. Trouwen ís een economische keuze, want het is een contract waar economische gevolgen aan zitten. "Kinderen krijgen is ook een voorbeeld, die keuze neem je ook niet rationeel. Die neem je omdat je een diep verlangen hebt", aldus de theoloog.

Met inzichten vanuit de theologie en de filosofie proberen economen hun modellen beter te maken, vertelt Van Geest: "Ook die niet-rationale keuzes moeten erin verdisconteert worden."

Relaties

De economie werd lang gezien als een reeks transacties, die relatief anoniem zijn. "Een bepaalde stroming in de economie wil transacties meer relationeel maken. Als ik ga verbouwen en een aannemer inhuur, kun je dat zien als een reeks transacties die ik met hem aanga, maar je kunt ook denken: ik ga een relatie met hem aan", aldus Van Geest. Als je meer relationeel naar de economie kijkt, stel je de vraag: 'Wat heeft die ander nodig om gelukkig te zijn?' in plaats van 'hoe kunnen we beiden zoveel mogelijk winst maken?'

Van Geest bestudeerde in zijn carrière veel oude kerkvaders en hij moet wel eens lachen om wetenschappelijk onderzoek waarin precies wordt ontdekt wat die kerkvaders duizenden jaren geleden al zeiden. Bijvoorbeeld het gebrek aan vrije wil, waar neurologen onderzoek naar doen: "In Rotterdam is er onderzoek geweest dat wij denken vrij te willen, maar voordat we het willen gaat er in de prefrontale cortex een soort lichtje op, waardoor het lijkt alsof er toch bepaald is wat we gaan willen. Is je vrije wil dan vrij? Daar heeft Augustinus eeuwen geleden al over gespeculeerd…"