Moeten we af van de dierentuin?

Critici zullen je vertellen van niet. Immers zijn de dieren opgesloten, hebben ze weinig tot geen keuzevrijheid en leven ze over het algemeen niet onder natuurlijke omstandigheden. Toch zijn er ook argumenten te verzinnen waarom een dierentuin nog wel te rechtvaardigen valt, afhankelijk van wie je dat vraagt. Denk bijvoorbeeld aan hun financiële steun aan inheemse gebieden.

In de podcast Alicante spreken we met verschillende mensen die zich verdiepen in de wereld van dierentuinen.

Wineke Schoo

Wineke is directeur van de NVD (Nederlandse Vereniging voor Dierentuinen), daaronder vallen de 13 grootste dierentuinen van Nederland. Wineke benadrukt dat het belangrijk is om als dierentuin altijd te innoveren. De kennis over dieren is inmiddels veel beter en goede dierentuinen houden daar ook rekening mee, aldus Wineke: “De tijd van een tijger in een kuil is wel voorbij.”

Verder moeten dierentuinen voldoen aan een aantal pijlers: educatie, onderzoek en conservatie. De pijlers conservatie en educatie ligt zelfs vast in de wet. Wineke over educatie: “Bij educatie moet je denken aan kennis over het dier, maar ook over de impact van menselijk handelen op de natuur.”

Het hebben en onderhouden van een ‘goede’ dierentuin kost enorm veel geld, moeite en ontwikkelt zich voortdurend. Toch is er ook kritiek, bijvoorbeeld op de beperkte ruimte in dierentuinen. De kritiek op dierenparken ervaart Wineke dan ook als nuttig: ‘We moeten met elkaar in gesprek blijven om te leren en te verbeteren, met het welzijn van het dier voorop’.

Dr. Bernice Bovenkerk

Dr. Bernice Bovenkerk is universitair hoofddocent filosofie aan de Wageningen University. Haar expertise is onder andere dierethiek en dierenwelzijn. Dat betekent dat zij zich vaak buigt over de vraag: “Hoe verhouden mensen zich eigenlijk tot dieren?”

Zij vindt dat er argumenten te bedenken zijn waarmee je een dierenpark eventueel zou kunnen uitleggen, denk aan soortbehoud. Maar daaromheen zijn er in haar optiek vooral redenen te verzinnen waardoor een dierentuin in de huidige vorm niet meer kan voortbestaan: “Een dierentuin levert veel dilemma’s op, wat doe je bijvoorbeeld met dieren de gefokt moeten worden om te voeren aan de vleeseters?”, aldus Bernice.

Ook over het stuk educatie zou je je kunnen afvragen wat de impact is: “Leren we mensen niet juist dat wij superieur zijn aan dieren door ze gevangen te houden?”

Dr. Vivian Goerlich

Dr. Vivian Goerlich is universitair docent diergeneeskunde en verdiept zich in het natuurlijke gedrag van een dier, de fysiologie en natuurlijk ook het welzijn. Op dit moment doet zij onderzoek naar een groep giraffen in safaripark de Beekse Bergen.

Met haar bespreken wij wat zo’n onderzoek een dierentuin kan leren. “Een onderzoek als dit duurt minimaal een jaar, je moet dit secuur doen.” Ze is te spreken over de houding van dierentuinen die het optimale voor het dier willen betekenen, toch vindt zij het ook belangrijk om kritisch te blijven: “Als dierentuinen in de toekomst willen voortbestaan moeten zij goed kunnen onderbouwen waarom je het dier in gevangenschap houdt.”

De podcast

We gaan op zoek naar een antwoord op de vraag: “Kunnen dierentuinen nog wel?” Met vragen over het dierenwelzijn, de impact op het individuele dier en de op de impact op de inheemse omgeving. We bekijken de plus en minpunten en gaan vooral op zoek naar de vraag: “Hoe nu verder?”