Alledaagse Vragen - Hebben vliegen pijn als ze tegen het raam botsen?

De inwoners in de Rotterdamse wijk Heijplaat worden er al helemaal gek van, maar iedereen wordt wel eens opgeschrikt door een vlieg die zich met volle vaart op een raam stort. Om te bepalen of het dier dan pijn voelt, moet volgens entomoloog Peter Berx rekening worden gehouden met de fysieke eigenschappen van een vlieg: "Als een vlieg tegen een raam opvliegt dan heeft dat een bepaalde kracht. Als je dan een berekening maakt, dan is de kracht waarmee de vlieg tegen een raam vliegt ongeveer anderhalf miljoen keer kleiner dan als wij dat zouden doen. Dus waarschijnlijk valt het wel mee met de pijn."

Toch is het verhaal daarmee niet af volgens Berx. Binnen het onderzoeksveld bestaat namelijk veel discussie over het feit of insecten daadwerkelijk pijn voelen. "Als je twee entomologen een dag wilt bezighouden dan hoef je ze alleen maar te vragen of insecten pijn voelen of niet. Dan krijg je geheid een levendige discussie."

Experimenten

Insecten bezitten over een anatomisch stelsel waardoor ze fysieke pijn kunnen ervaren. Hierdoor worden ze bijvoorbeeld gewaarschuwd om uit de buurt van hele hete of schadelijke stoffen te blijven. Het is echter de vraag of ze pijn op dezelfde manier interpreteren als mensen dat doen. Zo gaan insecten lang niet altijd pijn uit de weg, terwijl mensen dat meestal wel doen. "Stel een sprinkhaan die aan een blaadje knabbelt wordt gepakt door een roofdier die hem van achteren begint op te eten. In sommige gevallen zal die sprinkhaan gewoon aan dat blaadje blijven knabbelen," legt Berx uit.

Een onderzoek met krabben, die als geleedpotige erg vergelijkbaar zijn met insecten, wijst echter iets anders uit. "Er zijn experimenten geweest waarbij sommige schuilplaatsen van krabben onder spanning werden gezet. De krabben leerden dan wel dat ze op die plekken weg moesten blijven."

Benieuwd naar het hele verhaal? Luister dan de aflevering in je favoriete podcastapp of op de NPO Radio 1-website.