Het gelijk van Thierry Baudet

"Ik heb vaak het gevoel dat het beneden mijn waardigheid is om hier zinloze argumentaties af te steken", zegt Thierry Baudet. Met opgetrokken wenkbrauwen kijkt hij de Kamer in. De voorman van het Forum voor Democratie zegt aan het slot van twee dagen debat dat hij zich te groot voelt voor het hoogste podium van onze democratie. "Omdat je toch weet dat er niet geluisterd wordt."

Baudet staat stevige systeemkritiek te leveren. De Algemene Beschouwingen zitten er bijna op. Dik veertien uur is er gepraat en Thierry heeft maar weinig echte debatten gehoord. Een schertsvertoning is het, dat hele parlement. Hiervoor is het Forum voor Democratie de Kamer niet ingegaan, voor toneelspel en ingestudeerde oneliners. Hij wil de democratie naar een hoger niveau tillen, de volksvertegenwoordiging redden van zichzelf.

Moeilijk-kijkende-meisjespoëzie

Ik geef hem geen ongelijk. Sommige Kamerleden lijken de plenaire zaal enkel te zien als podium. Een plek waar je met een stuntje je krantenkop of journaalquote kan scoren. Woensdag zag ik bijvoorbeeld een fractievoorzitter moeilijk-kijkende-meisjespoëzie voordragen en complottheorieën van het internet citeren. Zelfs de filantroop die zijn leven lang al democratische instituties levensvatbaarder probeert te maken, George Soros, werd als deel van een gevaarlijke samenzwering aangehaald.

Extra interessant is dat het Kamerlid in kwestie de gehele dag amper te bekennen was in de plenaire zaal. De momenten dat de volksvertegenwoordiger wel op zijn zetel zat vingerde hij het schermpje van zijn smartphone. Geen moment gaf hij er blijk van ook maar één enkel stuk uit de Miljoenennota, Macro Economische Verkenning of vele begrotingen gelezen te hebben. Inderdaad, als het hoogste ambt in Nederland op deze manier wordt ingevuld, dan is er iets grondig mis. Gek genoeg is de parlementariër in kwestie dezelfde persoon die zo fel de poppenkast-politiek bestrijdt; Thierry Baudet.

Dichtgeknepen knuist

Maar heeft Thierry niet stiekem een punt? In de twee dagen debatteren leek de beloofde uitgestoken hand van Rutte III meer op dichtgeknepen knuist. Met flink wat wringwerk krijg je er misschien een kleinigheidje uit los gewrikt. Op meer dan wat klein grut en kosteloze toezeggingen hoeft de oppositie niet te rekenen. Het regeerakkoord heeft de coalitiepartijen in dwangbuizen van compromissen vastgesnoerd. Toch is dat te negatief gedacht.

Wie werkelijk wat wil veranderen kan dat nog altijd. Tijdens de debatten op het Binnenhof lijkt de uitkomst soms vast te staan. Maar wie zich goed inleest, de nodige research doet, strakke aanvalslijnen bepaalt en zoekt naar de speelruimte tussen de partijen kan daadwerkelijk invloed uitoefenen. Helemaal gelijk krijg je nooit en daar is niets geks aan. In een land met een meerpartijenstelsel is elkaar in compromissen vinden het werk van een politicus. Simpelweg zeggen dat je nooit gelijk kunt krijgen is je blind houden voor de Nederlandse invulling van de rechtsstaat.

Animal Farm

Zelfs als Thierry daar niet aan wil, dan nog viel er belangrijk werk voor hem te leveren. Baudet zelf maakt zich zorgen dat Nederland langzaam in Orwells Animal Farm verandert, hij ziet in mij en mijn collega journalisten de brainwashers van de dictatuur en waarschuwt dat we de dystopische wereld van 1984 tegemoet gaan. De vrijheid staat op het spel. Tegelijkertijd beklaagt hij zich over het niveau van de debatten.

Daarom zou je verwachten dat juist Baudet woensdag in de bres zou springen voor de vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst. Dijkhoff verklaarde toen aan Kuzu dat in het Nederland van de VVD niet iedereen vrij mag denken. "Als jij geen geweld gebruikt, maar wel de democratie en vrijheid van anderen belachelijk vindt […] dan zou ik zeggen: dan kun je in Nederland inderdaad jezelf niet zijn." Hier had hij de kans van zijn leven. De zelfverklaard klassiek liberaal had schouder aan schouder moeten staan met DENK. Strijdend voor grote idealen. Vechtend voor de kern van zijn gedachtegoed. Helaas was Baudet niet bezig met het debat. Juist op dat moment nam hij zijn eigen spreektekst nog eens door. Nog geen vijf minuten later dreunde hij op: "Daarom is een dag als vandaag zo treurig. Zo'n schijndebat, zoveel gespeelde verontwaardiging."

Wie goed naar het optreden van Baudet kijkt ziet een man die zijn werk niet doet. Veertien uur lang had hij de kans mee te sturen aan het land, al was het maar een beetje. Twee vergaderdagen lang had hij de mogelijkheid om de thema's aan te snijden die hij belangrijk vindt. In plaats daarvan was hij bezig zijn partij uit te breiden. Geen moment raakte hij de inhoud of deed hij ook maar zijn best iets voor Nederland voor elkaar te krijgen. Nee, hij kwam met een verhaal vol systeemkritiek die zijn eigen luiheid moet verhullen. Dat is geen sterk optreden, maar het voeren van een schijndebat met heel veel gespeelde verontwaardiging.

David van der Wilde is politiek redacteur voor De Nieuws BV