Geachte heer Jetten, beste Rob,

Wij journalisten moeten een beetje aan je wennen. We vinden u met z’n allen wel erg ‘tekstvast’, zoals dat heet. Voor lezers die niet weten wat dat is: kijk hier maar even. En hier (vanaf 4.30 minuten). Volkskrant-journalist Frank Hendrix citeerde deze week een tv-collega die eerder dit jaar ietwat wanhopig tegen u gezegd zou hebben: "Oké, geef me nu maar quote zes die je hebt ingestudeerd".

Dit is wel een dingetje hoor. Het staat u natuurlijk volstrekt vrij de antwoorden te geven die u wilt, maar ik kan u namens onze beroepsgroep melden dat we het altijd heel prettig vinden als er toch ergens een soort van relatie is tussen onze vragen en uw antwoorden. Dat is een beetje het idee van een interview.

Relatie vraag en antwoord

Ik weet natuurlijk wel dat politici en voorlichters daar soms anders over denken dan journalisten. Ik herinner me dat Henk van Dorp ooit zo wanhopig werd van de afwezigheid van die relatie, dat hij aan toenmalig PvdA-leider Ad Melkert vroeg: "Zullen we het anders omdraaien? Dat u eerst een antwoord geeft en dat wij er dan achteraf een vraag bij bedenken, zodat die twee toch een beetje met elkaar te maken hebben."

Waarschijnlijk hebben voorlichters tegen u gezegd: "Gewoon hetzelfde blijven zeggen als ze dezelfde vraag nog een keer stellen, want anders zeg je misschien iets anders dan je wilt zeggen" en: "Blijf je antwoorden herhalen, net zolang tot ze ophouden met vragen". Voorlichters vinden dat fijn, want dan maakt u geen brokken.

Tekstvaster

Vaak zie je dat politici aan het begin van hun loopbaan nog gewoon antwoord geven op gestelde vragen en daarom voor ons journalisten interessant zijn. Later, als er meer voorlichters over heen zijn gegaan, zie je politici steeds ontwijkender gedrag vertonen. Ze worden tekstvaster, heet dat dan. En daarmee voor ons, maar vooral voor de kijker en de luisteraar, oninteressanter. U weet hoe het met Ad Melkert en later ook met Jan-Peter Balkenende is afgelopen. Die waren heel tekstvast geworden…

U bent op uw 31e al buitengewoon tekstvast. Vandaar mijn vraag: kunnen we het bij u misschien omdraaien? Dat u buitengewoon tekstvast begint, maar dat u steeds spontaner wordt? Dat u, over een jaar of zo, op iedere vraag een origineel antwoord heeft? Ik snap best dat u veilig wilt beginnen, lijkt me ook heel rustgevend voor uw voorlichters. Als ze zien dat u de inhoud beheerst, worden ze minder zenuwachtig als u af en toe wat afwijkt van hun antwoorden. En over een jaar kunnen ze dan vast uitstekend dealen met uw spontaniteit. Da’s (vermoedelijk) nog ruim op tijd voor de verkiezingen.

Nog een tip, gewoon gratis, omdat het kan: kijkt u in dit jaar dan ook af en toe eens een interview terug met één van uw voorgangers, Hans van Mierlo. Die was allesbehalve tekstvast, vrijwel altijd origineel en u weet nog wel met hoeveel zetels hij eindigde: 24!

Dus echt: het kan! Origineel zijn en scoren!

Veel plezier!

Tijs van den Brink