Bedreigingen voor onze Noordzee-infrastructuur

"Wij hebben nu gezien dat de leidingen in de Noordzee een aantrekkelijk doelwit zijn. We zijn nu ook in conflict met Rusland, het kan een tactiek zijn om speldenprikken uit te delen met een groot effect op de bevolking zodat de steun aan Oekraïne afneemt", vertelt Bosschaart. Hoe kwetsbaar we zijn door de leidingen, daar wil Bosschaart niet veel over uitweiden. "Als een kabel van een groot windmolenpark stuk gaat, gaan we dat merken".

'Als je heimelijk wilt opereren doe je dat onder water'

De dreiging komt vooral van de Russische kant. Er worden regelmatig marineschepen op de Noordzee gesignaleerd. Laatst lag er een schip twaalf dagen in de Nederlandse zone. "Het was een onderzoeksschip van de Russische marine, Admiral Vladimirsky, gebouwd voor oceanografisch onderzoek. Dit schip kan de precieze locatie van allerlei kabels en leidingen die in de oceaan liggen in kaart brengen, evenals windmolenparken en andere infrastructuur op zee. Dat mag gewoon want het schip lag in de EEZ, de Exclusieve Economische Zone van Nederland. Daar is Nederland verantwoordelijk, maar we hebben daar geen autoriteit. Het valt onder de internationale wateren", legt de onderzoeker uit.

"Het Russische onderzoeksschip werd begeleid door marine en kustwacht, het was dus moeilijk om iets stiekem te doen. Waarschijnlijk hebben de Russen alles op zeebodem heel goed in kaart gebracht. Als ze echt iets willen doen, weten ze nu precies waar ze moeten zijn en komen ze terug met een onopvallend schip."

Bosschaart heeft eerder voor defensie onderzoek gedaan naar oorlogsvoering op zeebodem. "Ik heb toen allerlei mensen uit de marinewereld bij elkaar geroepen en gevraagd: hoe zou jij een aanslag plegen? Met een duikboot zou dat te moeilijk zijn, de Noordzee is namelijk ondiep en druk. Vanuit een kleinere boot op de oppervlakte is het lastig om precies te werken door de stroming".

In de oorlog tegen Oekraïne worden veel nieuwe technologieën gebruikt, zoals drones en robots. Volgens de onderzoeker zouden die ook een gevaar kunnen vormen op zeebodem. "Als je heimelijk wilt opereren doe je dat onder water. Je kunt bijvoorbeeld met een duikboot in een rustig deel van de Noordzee gaan liggen en van daaruit een robot naar een leiding sturen. Sommige worden ook vanuit een schip met een kabel bediend", aldus Casper Bosschaart, onderzoeker bij TNO.