Nieuwe richtlijn jeugdzorg erkent risico’s uithuisplaatsing

Inzet op voorkomen uithuisplaatsen

De richtlijn wordt uitgegeven vanuit het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) als ondersteuning voor jeugdprofessionals in besluitvorming rond uithuisplaatsen. Op een aantal belangrijke punten verschilt het veel van de vorige richtlijn. "Er wordt op een heel andere manier geschreven over uithuisplaatsing van kinderen", stelt Argos-redacteur Judith Konijn. "Er wordt bijvoorbeeld heel expliciet ingezet op het voorkomen van uithuisplaatsen. Er is veel meer aandacht voor het belang dat een kind bij ouders hoort op te groeien."

'Meer oog voor de risico’s'

In de vernieuwde richtlijn wordt ook duidelijk waarom uithuisplaatsing zoveel mogelijk voorkomen moet worden: "Er is meer oog voor de risico’s. Onderzoek wijst bijvoorbeeld uit dat zo’n 5 tot 33% van de uithuisgeplaatste kinderen hier op korte termijn beter van worden, dat is dus heel weinig", vertelt Konijn. Soms zijn de problemen in een gezin zo groot dat een uithuisplaatsing onvermijdelijk is, maar het blijkt lang niet altijd de beste oplossing.

Ook opvallend is de centrale rol die nu gegeven wordt aan het werken aan terugplaatsen. Dat begint al bij de titel van de richtlijn, want het woord 'terugplaatsing' is toegevoegd. Dat was eerder niet het geval. Argos deed vorig jaar onderzoek naar hoe er in de praktijk wordt gewerkt aan terugplaatsen en ontdekte dat jeugdzorg, ondanks de wettelijke verplichting, zich onvoldoende inspande voor het werken aan terugplaatsen. Bovendien bleken cijfers nergens te worden geregistreerd.

Blijven leren

Hoe is deze verandering te verklaren? "Er komt meer bewustzijn in de samenleving doordat er verschillende documentaires, Argos-uitzendingen en krantenartikelen zijn verschenen. Het besef is ontstaan dat het nu niet goed gaat en dat het echt beter kan", legt oud-kinderpsychiater Peter Dijkshoorn uit, die meeschreef aan de nieuwe richtlijn. Nieuw is ook dat de richtlijn regelmatig zal worden aangepast aan wetenschappelijke ontwikkelingen. "We moeten vanaf nu geregelder evalueren om te kijken hoe er volgende stappen gezet kunnen worden."

Dat deze nieuwe richtlijn nu goed op papier staat betekent nog niet dat het gelijk beter gaat. "Er moet eerst nog veel geleerd worden", legt Dijkshoorn uit. "Jeugdbeschermers moeten zich blijven afvragen hoe het beter kan en hierbij aan elkaar blijven vragen om mee te denken. We mogen twijfels hebben. We doen nu te harde uitspraken, terwijl we vaak niet zeker weten of iets werkt. Het is beter onze twijfels te delen en dan samen met ouders een oplossing te zoeken."