Medicijnen in de prullenbak

"Zo zijn nu eenmaal de regels en dat levert dus waarschijnlijk een verspilling van miljoenen op," legt Ruud Coolen van Brakel, directeur van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik uit. “Wij hebben tien jaar geleden onderzoek gedaan. Toen bleek dat de kosten oplopen tot 100 miljoen euro. Maar hoeveel het nu is, weten we niet, ook niet omdat er ook medicijnen door de WC gespoeld worden”. Aan de grote voorraden, zoals bij de broer van Guus de Water thuis kan wel iets gedaan worden, aldus Coolen van Brakel. “Er is nu een afspraak gemaakt om uit te zoeken hoe dit voorkomen kan worden. Om een voorbeeld te noemen, je kan zou best kunnen stoppen met het voorschrijven van cholesterolverlagende middelen aan iemand in de terminale fase.”

Bergen medicijnen komen jaarlijks terug in de apotheek. In de verpakking. De houdbaarheidsdatum nog niet verstreken. Anja Vissers, werkzaam in apotheek Maasdorpen in het Limburgse Meerlo, stoorde zich er aan. “Bij de supermarkt kan je bijvoorbeeld met je bonnetje wel alle producten terugbrengen, terwijl je daar ook van alles mee kan doen. Dat vind ik vreemd”. Uit haar ongenoegen ontsproot het “Beste Zorgidee” uit 2011. Het gaat vaak mis bij het koel houden van medicijnen, had ze al ontdekt. Haar oplossing is simpel. “Gewoon een geseald zakje, met de medicijnen en een chip er bij, die de temperatuur registreert. Dan kan je altijd zien of de medicijnen nog goed zijn als ze weer terugkomen."

Een elegant idee, dat nu verder onderzocht wordt door Bart van den Bemt, apotheker bij de St. Maartenskliniek en onderzoeker aan de Radboud Universiteit uit. Maar het kan niet uit om elk medicijn in een geseald zakje mee te geven, zegt van den Bemt. “Bij ruim veertig openbare apotheken hebben we drie dagen gekeken wat er werd ingeleverd. Het waren doorgaans goedkope medicijnen, 90% was onder de 50 euro, 65% 15 euro of minder. En bij dit systeem rendeert het waarschijnlijk pas bij medicijnen van 200 euro.”

Maar, zegt Anja Visser, resultaten van het onderzoek zijn nu ook al te gebruiken. “ De koelkast van veel mensen staat bijvoorbeeld niet afgesteld. Ook medicijnen die nog worden gebruikt zijn daardoor vaak al niet meer goed, dus laat staan als ze ingeleverd worden. Uit het onderzoek blijkt dat maar 7% van de mensen de medicijnen goed bewaard. Hier zou de overheid al een Postbus 51-spotje over kunnen maken."

Maar er zijn genoeg medicijnen die niet koel bewaard hoeven te worden, die wel voor recyclen in aanmerking zouden kunnen komen, stelt Coolen van Brakel. 'We doen erg krampachtig over het bewaren van medicijnen.' Het zou daarom interessant zijn om te onderzoeken of niet meer medicijnen gewoon op kamertemperatuur bewaard zouden kunnen worden.

Luister hier terug naar 'Pillen in de prullenbak'