53-jarige Duitser definitief genezen van hiv: 'Zijn lichaam is de hiv vergeten'

In 2019 was de Duitser al virusvrij, maar is hij definitief genezen verklaard van het hiv-virus ."We hebben bij hem diep in de weefsels gekeken. We zien dat het immuunsysteem hiv vergeten te is. Dus nu durven we echt deze man genezen te verklaren", zegt viroloog Anne Wensing in het NOS Radio 1 Journaal. Ze werkte mee aan de behandeling van de Duitser.

Vergeten

Wensing vertelt dat het lichaam van de man geen antistoffen meer aanmaakt en dat cellen in het lichaam het virus ook niet meer herkennen. "Dat betekent dat het hiv niet meer intact in het lichaam is."

De man werd behandeld via een stamceltransplantatie. "Je vernietigd eerst de immuuncellen met chemotherapie en daarna geef je nieuwe cellen van een donor. De donor heeft cellen die dan niet ontvankelijk zijn voor hiv."

Behandeling

De Duitser had ook nog acute leukemie. De behandeling was daarom best wel zwaar. "Zo’n stamceltransplantatie is gewoon heel gevaarlijk en doe je eigenlijk alleen met mensen die een hematologische kanker hebben. Ook leukemie", zegt Wensing. "Deze mensen moeten een stamceltransplantatie hebben, anders overlijden ze aan hun kanker. Wij proberen dan hiv meteen mee te genezen, tegelijk met de kanker."

Lessen voor de toekomst

"Wat we zien, is dat direct na de transplantatie de cellen van de gastheer, de donorcellen, hiv gaan herkennen en dat verliezen ze langzaam over tijd. Dat betekent dat, niet per se de stamcellen, maar de cellen die ontvankelijk zijn voor hiv belangrijk zijn voor de genezing. Dat stuk moeten we gaan vertalen voor veel meer mensen. Bijvoorbeeld met gentherapie."

Een hele stamceltransplantatie is dan niet nodig, want dat blijft een gevaarlijke behandeling, volgens Wensing. "Het is nog steeds wel complex, het kan niet in een pilletje. Maar zoiets zou minder gevaarlijk zijn dan een hele stamceltransplantatie. Dat willen we graag onderzoeken als volgende stap", legt ze uit.

Genezen

Het is niet de eerste keer dat iemand geneest van hiv. "Je hebt de Berlijnse patiënt, die is helaas overleden. Maar dat was de allereerste. Die is bij toeval genezen, zonder vooropgezet plan. Nu hebben we 4 mensen in de wereld die ook genezen zijn via zo’n stamceltransplantatie."

"Wij hopen dat dit de gelden vrijmaakt om nu echt die vertaling te maken naar mensen die geen kanker hebben, maar wel hiv."