'Suriname is praktisch failliet'

Historicus en publicist Hans Ramsoedh onderzoekt de sociale en politieke geschiedenis van Suriname. De vraag is niet, is Suriname te vroeg of te laat onafhankelijk is geworden. De vraag is: hoe wordt het land bestuurd, hoe gaat de nieuw politieke elite er mee om. "Men heeft geen idee hoe men salarissen moet uitbetalen. Het land heeft ruim vier miljard euro aan schulden uitstaan. En eind oktober bleek het land niet eens in staat de rente op de schulden af te lossen."

'Het is aan de bevolking opgelegd'

Op 25 november 1975 werd Suriname een onafhankelijke republiek los van het Koninkrijk der Nederlanden. Suriname was van 1667 tot 1954 een kolonie van Nederland en daarna een land binnen het Koninkrijksverband. Aan de Surinaamse onafhankelijkheid is een proces van dekolonisatie voorafgegaan waarvan een groot deel daags voor de onafhankelijkheidsdatum werd voltooid.

"De zogenaamde 'Wens van onafhankelijkheid van Suriname' leefde in Nederland, niet in Suriname", vertelt Ramsoedh. "Suriname en de Antillen hadden een binnenlands zelfbestuur van '54 en '69 was er spraken van windstilte. Er was toen vanuit Nederland geen enkele behoefte om landen in gewesten onafhankelijk te maken."

Kantelpunt

"Toen kwam er een grote omslag. De tijdsgeest veranderde ten aanzien van koloniën. Een heel belangrijk moment was mei '69, toen er een grote arbeidersopstand ontstond in Willemstad, waarbij een heel zakencentrum in brand werd gestoken. Dat was het moment van het kantelpunt.

Nederland dacht: we moeten een keer af van die koloniën. Dit willen we niet een tweede keer! Er moesten namelijk allemaal militairen ingevlogen worden. In buitenlands kranten zag je Nederlandse militairen die in Suriname tassen doorzochten." Nederland kreeg een koloniaal imago en wilde dat niet. "Het botste met de anti-Vietnam protesten, Woodstock, de sfeer in die tijd. Dat koloniale imago wilde Nederland niet."

"Al met al kun je zeggen dat in Suriname zelf nooit meerderheid is geweest voor onafhankelijkheid. Het is aan de bevolking opgelegd."

De onafhankelijkheid betekende een aderlating

"De grootte van het probleem wordt onderschat", stelt de historicus. "De onafhankelijkheid betekende een aderlating voor het land. Er was angst voor een onzekere toekomst, dus veel mensen trokken naar Nederland, bijna de helft van de bevolking. Met als gevolg een brain drain: heel veel deskundigen vertrokken naar Nederland. Een aderlating. Vooral omdat het gaat om een kleinschalige samenleving. Die klap is Suriname nooit meer te boven gekomen."

Focus Wetenschap

Iedere werkdag van 02.00 tot 04.00 uur in Focus
En wanneer je maar wil in podcast Focus Wetenschap