Indonesië onafhankelijk: 'Nederlandse overheid moet verantwoordelijkheid nemen'

In de tentoonstelling staan persoonlijke verhalen vanuit Indonesisch invalshoek centraal, dat maakt volgens Hoek deze tentoonstelling zo bijzonder. De historicus vindt dat dit recht doet aan de boodschap van de revolutie, die voorheen vooral uit Nederlands perspectief verteld werd.

Voor de revolutie

In 1945 riep Indonesië de onafhankelijkheid uit. In eerste instantie was Nederland niet onder de indruk, maar later ‘sloeg de vlam in de pan’, aldus Hoek: "Toen het geweld van Indonesiërs tegen Nederlanders begon, reageerde Nederland met het sturen van troepen, voor zogenaamde politionele acties."

Verantwoordelijkheid Nederlandse politiek

Het is een complexe geschiedenis met meer dan twee kanten, maar Hoek geeft aan dat de belangrijke rol van de Nederlandse politiek destijds onderbelicht is. Hoek: "Lange tijd werden de Nederlandse militairen in Indonesië als zondebok aangewezen door de Nederlandse overheid." Maar dat vindt de historicus opmerkelijk: "Ik wil het gedrag van de militairen op geen enkele manier goedpraten, maar deze veelal jonge jongens zijn destijds gestuurd en ze voerden uit wat hen werd opgedragen. Politici zijn net zo verantwoordelijk geweest."

Wat Hoek vooral kwalijk vindt is de rol van voormalig premier Willem Drees. Hoek: "Drees keurde de tweede politionele actie goed, maar schoof achteraf de schuld af naar de militairen. Uiteindelijk is er zelfs niemand vervolgd voor de acties in Indonesië, de politiek trok zijn handen ervan af."

Toekomst

Hoek hoopt dat deze verantwoording in de toekomst nog wel genomen wordt door de Nederlandse overheid. Deze tentoonstelling is nog maar het begin van de bewustwording volgens de historicus: "Toen ik in 2012 begon aan mijn onderzoek, was dit nog een heel moeilijk onderwerp. Maar ik zie een verschuiving, het wordt steeds groter opgepakt en de tentoonstelling draagt daar zeker nu aan bij."

Benieuwd naar het hele gesprek? Luister het terug in de podcast van Vroeg!