Songfestival is geschiedenisboek van Europa

Vredesgevoel

Het Songfestival is niet altijd een plek geweest waarbij het pronken van individuele landen voorop stond. Het Songfestival is opgericht als middel om het vredesgevoel na de Tweede Wereldoorlog vast te houden, vertelt Boomkens. De Europese omroep EBU zocht in de jaren 50 naar een evenement om de recente vrede tussen Europese landen te vieren. Een liedjeswedstrijd leek geschikt, omdat de EBU door de opkomst van televisietoestellen hiermee een groot publiek zou kunnen bereiken.

Nederland had de eer het allereerste lied ooit op het Songfestival te brengen. Jetty Paerl, die tijdens de oorlog ook voor Radio Oranje had gezongen, zong het lied De vogels van Holland ten overstaan van de zes andere deelnemende landen. Annie M.G. Schmidt had de tekst geschreven. Vergelijk Paerls ingetogen optreden met de inzendingen van nu, en het wordt duidelijk dat het Songfestival sindsdien een grote transformatie heeft doorgemaakt, merkt Boomkens op.

Pronken met je land

Boomkens signaleert een omslag in het begin van de jaren 90. Vanaf dan gaan deelnemende landen het Songfestival gebruiken om hun eigen land te profileren. Dit gebeurt vooral vanuit de Oost-Europese landen die voor het eerst aan het festival deelnemen, zegt Boomkens.

"Als West-Europees land heb je geen beeld bij iets wat typisch voor Servië, Montenegro, Moldavië is," zegt Boomkens, "dat weten de Oost-Europese landen. Middels het Eurovisie gaan ze daarom proberen om toch hun eigen land op de kaart te zetten."

Een katalysator voor de Oranjerevolutie

Boomkens haalt het voorbeeld van de winnares van het Songfestival uit 2004 aan. Oekraïne won in 2004 met het lied Wild dances van zangeres Ruslana. Het lied had een sterk etnische component, omdat Ruslana inspiratie had gehaald uit het bergvolk waarin haar vader leefde. Na haar overwinning in het Songfestival was Oekraïne trots op Ruslana, waardoor ze een grote rol in de Oranjerevolutie kon gaan spelen, legt Boomkens uit.

In november 2004 was er gegoocheld met de verkiezingsuitslag van de presidentsverkiezingen in Oekraïne. Hierop volgden grootschalige protesten van verontwaardigde kiezers, die uitgroeiden tot een revolutie. Vanwege haar zichtbaarheid na het winnen van het Songfestival kon Ruslana een leidende rol in de protesten op zich nemen. Tijdens de Maidanrevolutie tien jaar later nam ze die rol nogmaals op zich.

Benieuwd naar de andere voorbeelden waarin Boomkens de verknoping van de Europese geschiedenis en het Songfestival toont? Luister dan het hele gesprek terug, dat je vindt aan de bovenkant van deze pagina.

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter.