'Happy Days' schreef in 1977 televisiegeschiedenis

Happy Days was een sitcom met een nostalgische blik op de jaren 50. De serie draaide om het gezin Cunningham in Milwaukee en hun huisvriend Fonzie. Dan Hassler-Forest: "Vader weet het best en het was kleinburgerlijkheid op zijn top. Het gaat om jongerencultuur die een beetje opkomt. Voor veel mensen was het herkenbaar, want het ging over het gezinsleven en problematiek van jongeren; verliefdheden en jaloezieën."

Waterski's en een haai

De serie groeide uit tot één van de grootste successen in de televisiegeschiedenis. Lang was het de nummer één serie van Amerika, maar in 1977 leek het tij te keren. De makers merkten dat de populariteit afnam en wilden seizoen vijf beginnen met een stunt. Die ene scène met die stunt zorgde ervoor dat Happy Days een dubieuze plek kreeg in de televisiegeschiedenis. De ingrediënten? Een man, een paar waterski's en een haai.

Hassler-Forest: "Fonzie was vroeger een bijfiguur, hij had een hele eendimensionale rol eigenlijk, en die werd nu meer het centrum van de serie." De acteur die Fonzie speelde, Henry Winkler, kon goed waterskiën, dus hadden de makers bedacht dat hij in de eerste aflevering van het vijfde seizoen over een haai zou springen.

'Jumping the shark'

"De letterlijke stunt van over een haai heen springen, niet meer in het plaatsje waar de serie zich afspeelt maar in Los Angeles, op een totaal onherkenbare en onrealistische manier: voor veel kijkers betekende dit, dit is niet meer Happy Days zoals we het kennen," zegt Hasseler-Forest, "dit is proberen iets populair proberen te houden wat eigenlijk zijn hoogtepunt al voorbij is."

'Jumping the shark' werd dit genoemd, een begrip dat nog altijd in de televisiewereld wordt gebruikt. Het staat dus voor een serie of film die in populariteit is afgenomen, waar iets wordt geprobeerd om weer in de publiciteit te komen, maar wat niet bepaald het gewenste effect heeft. De stunt in Happy Days werd de makers namelijk niet in dank afgenomen.

Geloof in de serie verliezen

Hassler-Forest: "Als je een serie kijkt, leer je de wereld en personages kennen en je bouwt er een band mee op. Ze worden gescript, dus wat ze doen is afhankelijk van wat de schrijvers bedenken. Dus als die op een gegeven moment afwijken van de manier waarop wij ze kennen, dan schrikken we daarvan, dan denken we 'wat gebeurt er nu?'. Dan zeggen ze heel snel, dit is 'jumping the shark', dit is het moment waarin de serie ons geloof verliest."

Na deze onvergetelijke scène bleek de serie nog succesvol, alleen lijkt het alsof deze scène in het collectieve geheugen is blijven hangen als het moment dat ze het publiek kwijt raakten. Hassler-Forest: "Het is meer een spreekwoord dan iets wat historisch iets zegt over de serie. Het is niet zo dat het na dit moment was dat de serie niet meer populair was, het publiek bleef nog een tijd lang behoorlijk stabiel."

'Als je niets goeds kan bedenken, bedenk je maar iets geks'

Hassler-Forest: "Maar het was wel een moment dat in de populaire cultuur bleef hangen. Dat idee van 'jumping the shark' als het moment waarin de makers het vertrouwen van het publiek breken, hun hand overspelen. Als je niets goeds kan bedenken, bedenk je maar iets geks, zo is het ook wel weer."

{podcast audio="137600" caption="#4 - Het jaar 1977" }

Jaren die ook Geen Lieverdjes Waren - JGLW

We zijn ongeveer halverwege 2020 en we kunnen nu eigenlijk al wel zeggen: dit jaar gaat de geschiedenisboekjes in als een venijnig jaar. Ieder jaar heeft natuurlijk z'n schaduwzijde, in JGLW bespreken Wouter Bouwman en Roelof de Vries de rafelrandjes van een jaar dat achter ons ligt.