De basisbeurs komt terug: 'Een ruk naar links in de politiek'

Verschuiving naar links

Bijna alle partijen, op de VVD na, vinden dat het leenstelsel vervangen moet worden door een herinvoering van de beurs. Anders hangt de huidige generatie studenten, die ook nog eens getroffen zijn door de coronacrisis, een toekomst van schulden en uitzichtloosheid boven het hoofd. Het leenstelsel is amper zes jaar oud, waarom willen er zoveel partijen van af?

Historicus Pieter Slaman, schrijver van het boek Kansen in het Koninkrijk, ziet een verschuiving naar links in de politiek. ''We maken een unieke situatie in de geschiedenis mee, er is een soort ruk naar links in de politiek. Voor een deel komt dat omdat de Staat geld wil uitgeven in plaats van bezuinigen. Het heeft er ook mee te maken dat de Staat ineens mag lenen en daar geld voor krijgt. Dat is eigenlijk een absurde situatie.''

Leven niet op rit

Grotendeels heeft het ermee te maken dat de huidige generatie van afgestudeerde jongeren op een aantal fronten in de problemen zijn gekomen, vertelt Slaman. ''Een woonruimte is heel erg duur. De hypotheken zijn moeilijk te verkrijgen omdat vaste banen nauwelijks te vinden zijn.'' Een studieschuld daarbovenop maakt het te ingewikkeld, ziet Slaman. ''Zie jij maar je leven als jongere op rit te krijgen, dat lukt bijna niet meer.''

Onrechtvaardig

Had de politiek deze problemen niet voortijdig kunnen signaleren? Toen zes jaar geleden het leenstelsel werd ingevoerd, was er voor elke partij iets te halen, legt Slaman uit. ''De VVD en de PvdA hadden gedoogsteun nodig, dat betekende dat er een heleboel partijen nodig waren om dat voor elkaar te krijgen.''

De linkse partijen vonden de basisbeurs onrechtvaardig, vervolgt Slaman. ''De PvdA en GroenLinks hebben jarenlang geroepen dat de basisbeurs onrechtvaardig is. Dat vinden ze omdat een disproportioneel groot deel van de studenten in het hoger onderwijs uit hogere- en middeninkomensgroepen komen. Zij zagen dat als een rijken-subsidie.''

Burgers in de kou

Maar werd het wel rechtvaardig? ''Ik heb me afgevraagd waarom er geen afspraken zijn gemaakt met de banken'', zegt Slaman. ''Hoe was het toch mogelijk dat je met die lening helemaal niet meer uit de voeten kan? Het gekke was ook dat het leenstelsel bijna achterhaald was toen het werd ingevoerd. Die tijdsgeest was al aan het schuiven.''

Burgers staan op heel veel fronten in de kou, ziet Slaman. ''Er is een opstapeling van problemen in de zorg, het pensioen, het wonen etc. Daar is leenstelsel ook een flinke steen bij geweest. Het is wonderlijk dat we nu zes jaar laten zijn en dat het volgens niemand meer kan, op de VVD na.''

Niets missen van OVT?

Hou dan de website van OVT in de gaten, abonneer je op de podcast, of volg het programma via Facebook en Twitter.

Blijf op de hoogte van de verkiezingen

Bij NPO Radio 1 volg je alles rondom de Tweede Kamerverkiezingen. De belangrijkste verhalen en het laatste verkiezingsnieuws lees je hier. (Tip: met de NPO Radio 1-app ben je nóg sneller op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.)