Pleidooi voor kortere schuldsanering: 'Het leidt tot te veel geldstress'

Op dit moment kunnen mensen met problematische schulden gebruik maken van een schuldsaneringstraject. Je beschikt dan niet meer over je eigen geld, maar krijgt ‘leefgeld’. De rest van je inkomen wordt aan schuldeisers betaald. Dit duurt drie jaar, waarna je resterende schulden worden kwijtgescholden. Daarna begin je met een schone lei. Die termijn wordt nu dus mogelijk ingekort.

Geldstress

Uit onderzoek blijkt dat de drie jaar te lang is, vertelt Florijn. "Mensen hebben, als ze eruit komen, zo weinig middelen dat het helemaal geen schone lei is. Er is veel geldstress en veel angst om in de schulden te belanden", vertelt hij. Een kortere tijd, zoals anderhalf jaar, is vaak genoeg om mensen te leren met geld om te gaan, vertelt hij.

Maar bij veel schuldenaren is dat laatste helemaal niet nodig, vertelt hij. Het beeld van een schuldenaar die nodeloos dure televisies koopt op afbetaling, klopt niet. "Het zijn ook vaak mensen die hun vaste lasten niet op orde krijgen door een hoge energierekening of hoge inflatie. Al die mensen drie jaar in een traject zetten, is zeer onverstandig", denkt hij.

Onrechtvaardig voor schuldeisers

Gerechtsdeurwaarder Wilbert van den Donk vindt het geen goed idee om de trajecten te verkorten. Veel schuldeisers vinden het niet rechtvaardig, zegt hij. Na drie jaar worden de schulden die nog staan, kwijtgescholden door schuldeisers. Als dit anderhalf jaar wordt, wordt dat bedrag nog hoger, zegt hij.

Voor grote schuldeisers (verzekeraars bijvoorbeeld) is dit wellicht niet zo’n probleem, maar er zijn ook kleine schuldeisers, vertelt Van den Donk: "De loodgieter die ’s avonds laat een lekkage komt verhelpen, rekent erop dat zijn rekening betaald wordt."

Florijn wijst erop dat het om relatief lage bedragen gaat: "Gemiddeld wordt er 2700 euro afbetaald in die drie jaar. In anderhalf jaar zou het om 1350 gaan, op gemiddeld 14 schuldeisers. Dat is 96 euro per schuldeiser…"

Ervaringsdeskundigen

Op de app van NPO Radio 1 kwamen veel reacties binnen over dit onderwerp, ook van ervaringsdeskundigen, zoals luisteraar San. "Zonder die drie jaar op zwart zaad had er geen gedragsverandering plaatsgevonden", zegt San. "Dan had ik niet geleerd te sparen en zuinig te zijn. Een schone lei is te makkelijk."

Andere luisteraars wijzen er juist op dat de drie jaar te lang is, om het vaak uitloopt. Ook ervaarden mensen problemen bij bijvoorbeeld het krijgen van een hypotheek.