'Het wordt consumenten onmogelijk gemaakt om gezonde voedingskeuzes te maken'

"Gezond eten is extreem duurder dan slechte producten", verzucht Danny van der Horst. Hij is 97 kilo, heeft overgewicht, is aan de lijn en vindt het moeilijk om gezonde keuzes te maken. Zijn tip: ga niet met een lege maag boodschappen doen. Een btw-verlaging op groente en fruit kan het verschil maken, vindt hij. "Dan wordt het voor mensen met een kleine beurs interessanter."

Kindermarketing

Supermarkten stimuleren klanten te weinig om voor gezonde voeding te kiezen, is de conclusie van Superlijst, een vergelijkingsonderzoek onder supermarkten. Dat gaat in tegen afspraken in het preventieakkoord waarin staat dat winkels klanten moeten stimuleren om producten uit de schijf van vijf te kopen.

Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid, werkte mee aan onderzoek. Hij ziet dat supermarkten vaak wijzen naar consumenten of de overheid. Maar ze kunnen zelf veel meer doen dan nu, benadrukt hij. "Gezonde producten in de aanbieding doen, bij de kassa leggen en op ooghoogte leggen. Als je dan iets ongezonds wilt, moet je op je tenen staan of bukken. Dat is nog onvoldoende gebeurd. Ook op gebied van kindermarketing zie ik nog weinig vooruitgang."

Rigoreus stoppen

Dat supermarkten gezond eten te weinig promoten, erkent supermarktdeskundige Jan Willem Grievink. Maar ze doen wél veel aan gezondheid, zegt hij, verwijzend naar het aanbieden van producten met minder zout, vet en suiker. Dat de promotie te wensen over laat, komt door "iets heel geks".

"Supermarkten krijgen een bijdrage van fabrikanten als ze hun producten voor de ogen van consumenten in een display zetten of bij de kassa leggen. En wat ligt er bij de kassa? Impulsproducten." Ze krijgen hier veel geld voor. "Daarmee kunnen ze hun kosten voor advertenties en tv-reclames dekken. Dus ze snijden zich in hun eigen vingers op moment dat ze hier te rigoreus mee stoppen."

Het probleem is groter

Alleen naar supermarkten wijzen is te simpel, hoewel tv-kok en kookboekenschrijver Nadia Zerouali vindt dat "supermarkten erop gericht zijn om ons te verleiden". Het probleem is groter. "Dat komt allereerst door de prijzen", zegt ze. Met het huidige bestaansminimum kun je tegenwoordig "geen boodschappen doen". Daarnaast weten mensen vaak ook niet hoe je bepaalde producten klaarmaakt, zoals kikkererwten.