'Erwin Olaf Springveld' is het NPO Radio 1 Non-Fictie Boek van oktober

Erwin Olaf Springveld is een man die je niet afdoet met een kleine paperback. Zowel het uiterlijk als het innerlijk van dit boek is groots en dat is niet zo gek als je bedenkt hoeveel leven het met zich meedraagt. Je steekt het niet in je achterzak en je laat het niet argeloos slingeren, het is een obstakel, net zoals Erwin dat was. Een prachtig obstakel.

De breekbaarheid van het leven

Het is uitzonderlijk hoe we in de grootsheid van dit werk ook een timide en angstige man terugvinden. Kwetsbaar, omdat hij oog had voor de breekbaarheid van het leven. Een traditionele biografie is het zeker niet, een eenduidig portret evenmin, door de vele treffende uitspraken van Erwin, lijkt hij over de schouder van Cohen mee te kijken. Een collage aan indrukken, wijsheden en anekdotes, we worden omgeven door zijn schatten, ondergedompeld in zijn bestaan. De heldere persoonlijkheid van Erwin Olaf straalt in dit werk, zijn stem galmt door de bladzijden, spreekt in ieder beeld. Zonder terughoudendheid grijpt hij de waarheid vol verbeelding. Hij zag parels temidden van de verwoestende drukte van het leven. Oog voor schoonheid, maar het was wel zíjn schoonheid. De rafelrand die hij eigenhandig uitzocht.

Erwin blijkt een meester te zijn in de vernietiging van zichzelf, want wat stelde hij immers voor? Zijn destructieve kracht was ook de motor van zijn artisticiteit. Een onmogelijke samenkomst van vernietiging en creatie. Waar zocht hij naar in zijn leven? We krijgen geen antwoorden, maar worden gedragen door de vragen die zijn leven vormgaven.

Mischa Cohen gaat aan geen levensfase voorbij, er is plek voor iedere persoon die Erwin ooit was en uiteindelijk heeft mogen worden, ze komen samen als een kleurrijke groep vrienden die met het verstrijken van de tijd steeds dichter naar elkaar toe groeien. De aanwezigheid van Erwin is overweldigend en wanneer hij uit het leven verdwijnt, voelt het alsof hij een deel van de tijd met zich meeneemt.

Dansend in de RoXY

Dit werk is niet alleen een eerbetoon aan Erwin maar ook een ode aan de gevederde vogels waarmee hij zich omringde, dansend in de RoXY, zonder pantser voor zijn camera, in hevige ruzies, in de liefde, ze worden in dit boek allemaal gevierd. Het verlangen groeit naar iets wat we niet meer zijn, misschien wel nooit helemaal waren, maar waarvan we in dit boek wel even hebben mogen proeven. Een hap van de veelheid aan smaken die het leven van Erwin rijk was. ‘Waarom zou je per se in leven willen blijven?’ vraagt Erwin zich veelvuldig af. Nog een keer leven is niet nodig.

Met dit imposante boek van Mischa Cohen krijgt hij stiekem toch een extra ronde. In zijn leven kwam Erwin Olaf vaak lucht te kort, maar in dit werk heeft hij de langste adem. En voor wie kritiek heeft, die ‘kan op het dak gaan zitten met een dikke bos uien’.

Eervolle vermelding

Elke maand heeft boekenredacteur Diest ook een eervolle vermelding. Deze maand is die voor Post Mortem van Babette van Rafelghem. Diest: "Een boek voor mensen met een sterke maag, dat is de eerste gedachte die bij me opkwam toen ik dit boek in handen kreeg. Een gedachte die bijna direct verdween. Er gebeurt iets wonderlijks wanneer je het boek van Babette van Rafelghem openslaat. De vrees blijft, de afschuw neemt misschien bij vlagen toe, maar de schoonheid van het minutieuze onderzoek van de forensische geneeskunde overwint. Hoe vaak krijg je de kans om het werk van een patholoog van zo dichtbij te bekijken?"