'Het beste van Muhammad Ali hebben we nooit gezien'

Vriendschap

Het was een jongensdroom die uitkwam voor Guus Dubbelman. Hij maakte foto's van Muhammad Ali die niemand anders kon maken. Een Muhammad Ali, die zachtaardig, vriendelijk en soms ook kwetsbaar was.

''Ik was in mijn eindexamenjaar en had gespijbeld van school, omdat ik van vrienden had gehoord dat Ali in Nederland was. Ik wist in welk hotel hij verbleef. Op een gegeven moment kwam de lange man het hotel binnen. En ik had de brutale vraag op mijn tong: je bent hier met je vriendin, maar ben jij niet getrouwd? Hij keek me aan alsof -ie door een wesp gestoken was en zei: 'mijn vrouw is ook vreemdgegaan'. Even later ging Ali naar boven om te eten en riep 'meekomen' tegen mij.'' Na die avond volgde een vriendschap die jarenlang zou duren.

Gevecht Liston

In zijn boek vertelt Dubbelman over de wedstrijd tussen Muhammad Ali en Sony Liston uit 1965. Bijna elke scène van dat gevecht heeft Dubbelman samengevat in plaatjes. ''Dat gevecht duurde ongeveer anderhalve minuut. Ali was onvoorstelbaar goed, iedere beweging was perfect. Liston wilde heel graag de titel winnen, maar voelde al na een minuut dat hij met een kansloze missie bezig was. Ali sloeg Liston neer met een van de beste stoten die ooit door een bokser is geslagen. De techniek waarmee Liston werd geraakt, dat was echt onvoorstelbaar. Vervolgens liep Ali naar Liston en schreeuwde dat hij moest opstaan. Dat moment is uiteindelijk een heel iconisch beeld geworden.''

Ali slaat Liston neer (1965). - Bron: ANP

Riskante strategie

Ali was een legendarische bokser, zoals hij in 1974 zijn tegenstander Foreman ging uitdagen door zo min mogelijk te doen. Hij liet zich moe meppen op het lichaam, maar won uiteindelijk de wedstrijd. ''Dat was een hele riskante strategie'', vertelt Dubbelman. Want Ali hing in de touwen en zei: 'kom maar, is dat alles wat je hebt?' ''Ali wist genoeg van boksen om te beseffen hoe gevaarlijk Foreman was. Die laatste was groter, maar ook veel jonger dan Ali. Daarom wist Ali dat hij Foreman enkel kon verslaan door het accent te leggen op verdedigingstechnieken. De klappen van Foreman incasseerde Ali maar liefst acht ronden. Foreman werd steeds kwader, vermoeide zichzelf en verloor zijn kracht.''

{youtube url="https://www.youtube.com/watch?v=M22nWSzyccE" start="false"}

Civil rights movement

Naast boksen was Ali een groot voorstander van civil rights. Hij verzette zich onder meer tegen de oorlog in Vietnam. Dat had veel effect omdat hij beroemd was. Waarschijnlijk was dat ook een van de redenen voor de goede vriendschap met Ali, denkt Dubbelman. ''Ik was niet alleen geïnteresseerd in het boksen, maar ook in de problematiek die Amerika in de jaren '60 en '70 had. Onderwerpen over tegenstellingen tussen zwart en wit hebben me altijd beziggehouden. Ali was een figuur die zich verzette tegen het onrecht dat zwarte Amerikanen meemaakten. Door Ali ging ik mij ook verdiepen in maatschappelijke kwesties. Daarom was Ali voor mij een soort rode draad in mijn leven.''

Verlies tegen Frazier

Hoe legendarisch Ali ook was, ook zijn fysiek ging na een poos achteruit. Het waren de jaren van aftakeling, na 1976. ''In zijn beginjaren als bokser was Ali bijna niet te raken'', vertelt Dubbelman bewonderenswaardig. ''Maar in zijn beste jaren heeft hij drie jaar niet kunnen boksen. Daarna werden zijn tegenstanders steeds groter en sterker. Misschien duurde zijn carrière ook te lang.''

Het ging uiteindelijk fout in het gevecht met Frazier in 1975. ''Normaal boks je om te winnen, maar dat was een poging tot doodslag. Frazier was er bijna trots op dat Ali nadat gevecht nooit meer de man is geweest die hij daarvoor was. Het gevecht was ook anders dan alle andere partijen. Ali had altijd gevecht met ruimte voor een spel, hoe gek dat ook klinkt. Maar in het gevecht tegen Frazier moest hij de andere man van zich afslaan, net zolang totdat Ali niet meer kon.''

Geldzorgen

De gloriejaren waren voorbij en Ali werd een man met grote geldzorgen. Af en toe moest hij de ring in omdat hij geen andere inkomsten had. Hij werd kwetsbaar en zijn lichaam begon steeds meer af te takelen. Dubbelman maakte het van dichtbij mee. ''Met fotografen hield Ali zijn hele carrière een bijzondere band. Hij wist dat het heel belangrijk was voor zijn imago. Ooit zei hij tegen mij: 'laat de wereld zien hoe de grootste aller tijden naar de klote gaat.'''

Alles van Nooit Meer Slapen terugluisteren?

Terugluisteren kan via jouw favoriete podcast. Nooit Meer Slapen is hét cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 01.00 uur hoor je een diepgravend gesprek over cultuur, literatuur, film, muziek, theater of kunst.