Filmmaker Ramón Gieling: 'Spijt hebben is zo onproductief. Je kan jezelf er zo mee martelen'

Tussen fictie en realiteit

Het ligt voor de hand parallellen te trekken tussen de regisseur en de hoofdpersoon uit zijn film, maar gelukkig is dé doodstijding, het beruchte slecht nieuws gesprek met een oncoloog, Gieling tot op heden bespaard gebleven. “De slechte tijding krijgen is een archetype, daar zijn we allemaal bang voor. Dat beheerst ons dagelijks leven.” En dus leeft ook Gieling, zeker nu hij de zeventig nadert, in angst voor de dood. Maar de dood is niet alleen iets bedreigends. “Het is een vitaal uitgangspunt.” Het is de dood die het leven zin geeft, zonder dood geen geboorte. ‘Als de dood sterft zal er geen liefde meer zijn’, zo verzucht de regisseur in de film.

De titel van de film is een grap. Sisyphus was de koning van Korinthe die de vergissing beging de Goden uit te dagen. Als straf moest hij tot in de eeuwigheid een rotsblok naar boven duwen. Telkens als de rots bijna boven was rolde die onverbiddelijk weer naar beneden. “Film maken is ook een soort Sisyphus arbeid. Elke keer weer diezelfde steen in de vorm van een scenario, een draaiperiode, of een montage naar de top brengen.”

Leermeester Johan Cruijff

Het scenario heeft Gieling in vijf weken geschreven. “Om te voorkomen dat ik mezelf zou censureren. Je kunt dingen zo moeilijk maken - in de goede zin van het woord - dat er geen ontsnapping meer is, geen keuze.” Het is een les die hij leerde van Cruijff. Als je een voetballer in een situatie brengt waarin hij geen overzicht meer heeft, waarin het te moeilijk is, kan hij niet anders doen dan handelen op gevoel.

Johan Cruijff, over wie Gieling eerder de documentaire maakte En un momento dado, is vaker zijn leermeester geweest. “Ik hou van een touch of genius. Het moet eruit zien alsof het zo uit de grond is gekomen, alsof het er was. Als ik te veel moeite zie, dan krijg ik argwaan; hier is te hard op geploeterd. Terwijl, in werkelijkheid ben ik heel lang bezig, in mijn montages, tot gekmakens toe, net zo lang tot het goed is. Als ik schrijf zit ik eindeloos te corrigeren, eindeloos. Maar het moet er wel achteloos uitzien.”

'Spijt hebben is zo onproductief'

De film is een verhaal over schuld en loutering. “Ik hou wel van die grote woorden. Ik ben katholiek opgevoed. Boete doen en spijt hebben is iets wat me dagelijks in mijn nek ademt. Daarom schrijf je, maak je, om op dingen te kunnen bespiegelen die je niet goed, fout hebt gedaan.” En toch, echt door de knieën gaan, vragen om vergeving zal Gieling niet snel doen. “Dan moet ik me terugtrekken op een berg. En dat doe ik dan weer niet. Natuurlijk heb ik geen goed leven geleid. Maar spijt hebben is zo onproductief. Je kan jezelf er zo mee martelen.”