De beiaardier die niet meer opdringerig wilde zijn

Het klokkenspel noemt De Waardt de 'stem van de stad'. "De toren en haar klokken bestaan al sinds 1660 - ze hebben zoveel meegemaakt!", vertelt hij aan de telefoon. "Ze hebben op wonderbaarlijke wijze de oorlog en de bombardementen overleefd, en al drie en een halve eeuw worden ze bespeeld. Eigenlijk is dat heel opdringerig: de beiaardier bepaalt waar heel Rotterdam naar luistert."

Zelf klokkenliedje componeren

Daar brengt De Waardt dus verandering in. In samenwerking met het Rotterdamse online tijdschrift Vers Beton organiseerde hij een wedstrijd voor Rotterdammers: componeer dertig seconden muziek voor de klokkentoren. Het winnende lied wordt een half jaar lang dagelijks gespeeld.

Dat gaat De Waardt overigens niet zelf doen: een enorme speeltrommel brengt de dagelijks terugkomende wijsjes ten gehore. Die speeltrommel - uit 1661 - ziet eruit als de cilinder uit een gigantische wasmachinetrommel, met 4.800 gaten erin. In deze gaten kunnen pennetjes worden gestoken, die aan de buitenkant uitsteken.

Wanneer de trommel ronddraait, activeren de pennetjes de hamers die op de klokken slaan. Het liedje dat de Rotterdammers componeren, wordt door De Waardt als het ware 'geprogrammeerd' in de enorme speeldoos.

Dat programmeren, wat officieel versteken heet, is een lastig karweitje. "Een soort puzzel eigenlijk", vertelt De Waardt. "Want je hebt maar een beperkt aantal noten tot je beschikking, de tonen galmen lang na, en de hamers zijn log. Vergelijk het met een gedicht schrijven voor je geliefde met maar 17 letters tot je beschikking."

Grootste jukebox van Nederland

Het is niet de eerste keer dat De Waardt de Rotterdammers meer zeggenschap geeft over het klokkenspel. Vanaf april tot eind deze maand organiseerde hij de 'grootste jukebox' van Nederland. Iedere zaterdag speelde hij een uur lang verzoeknummers - niet via de speeltrommel, maar 'handmatig', op het eeuwenoude carillon. "Heel vaak Imagine - dat zal wel door de aanslagen komen - en ook veel Rotterdamse nummers zoals You never walk alone. Wel opvallend: er is maar één keer een klassiek stuk aangevraagd."

De Waardt is blij dat de Rotterdammers hem steeds vaker weten te bereiken. "Ik zit daar maar alleen in die hoge toren, ik weet natuurlijk niet wie er luistert, en wat men ervan vindt. Nou ja, er staat een flat naast de toren, daar klinkt soms wel applaus uit. Ik kijk ook of de ramen open of dicht staan - da's ook een indicatie."

Een zelf gecomponeerd liedje insturen kan nog tot 31 juli. Lees hier alles over de wedstrijd.

Luister morgen om 13.00 uur naar NPO Radio 1 Sportzomer, waar Richard de Waardt te gast is.