Waarom je je als witte Nederlander ook mag mengen in het debat over racisme

Identiteitspolitiek

Discussiëren op de man af. Je tegenstander (en jezelf) in een hokje plaatsen en alleen beredeneren en argumenten vanuit dát sociale identiteitskader. Daar verzet Elma Drayer zich hard tegen. "We moeten niet meegaan in die identiteitspolitiek. Ik denk dat dat heel gevaarlijk is. Het is een giffabriekje: want identiteitspolitiek roept ook weer identiteitspolitiek op."

"Er wordt in debatten vaak ontzettend op de man gespeeld. Het is de bedoeling dat het over opvattingen gaat en niet over de personen, toch? Als dit is hoe we politiek gaan bedrijven, is dat geen mooi vooruitzicht voor de democratie."

Inlevingsvermogen

Een andere giftige uitwerking van de identiteitspolitiek is, volgens Drayer, dat men alleen nog mag praten vanuit hun eigen identiteit. Alleen als je immigrant bent mag je iets zeggen over de positie van de immigrant. Alleen als je vrouw bent, mag je iets zeggen over de positie van de vrouw. Zelfs al sta je aan dezelfde kant in het debat.

Dit is ook iets wat speelt in het debat over zwarte piet en racisme. "Nederlanders zouden per definitie racistisch zijn – wij hebben 400 jaar koloniale geschiedenis tussen de oren." Deze gedachte ziet zij als "een gif wat ik graag buiten de deur had gehouden".

"Straks mag je alleen nog maar schrijven over mensen die precies zo zijn als jijzelf. Waar houdt het dan op?", vraagt Drayer zich af. "Dan mag je alleen nog maar schrijven over zaken waar je zelf ervaring mee hebt. Dan mag ik alleen over een verkrachting schrijven als ik zelf verkracht ben. Je doet hiermee zoveel te kort."

De mens heeft verbeeldingskracht: de capaciteit om zich in te leven, om empathie te hebben en te voelen, en om zich te verplaatsen in een ander mens. "Als we elkaar niet meer kunnen doorgronden en begrijpen met onze verbeeldingskracht. Dan komt je in een heel akelige wereld terecht."

Drayer ziet dat sommige mensen zich terugtrekken uit het debat. "Ze verdwijnen uit de discussie met de veronderstelling dat niemand – behalve hun eigen kleine groepje – hen begrijpt. Ze trekken zich terug in hun eigen krenkingen. En ze zijn dan niet meer geïnteresseerd in wat de ander vindt." Ze hoopt daarom met haar boek vooral de middenmoot te kunnen bereiken die nog niet verhard aan één kant van het debat staat. "Daar doe ik het voor."