Theaterstuk over transgender zoon: 'Ik heb heel lang gedacht 'het zal je maar gebeuren''

"Ik wist pas heel laat dat hij zich een jongen voelde. Hij was altijd wel een kind wat heel erg senang was in het midden. Even mannelijk als vrouwelijk. Wel vroeg ik af en toe heel voorzichtig aan hem of hij niet liever een jongen zou willen zijn. Maar voor zijn gevoel, zeker tot aan de puberteit, was er geen verschil tussen jongen of meisje zijn. Hij was gewoon kind. Als een soort snoepwinkel putte hij uit alles. En dan komt natuurlijk de puberteit en alle hormonen en je lijf gaat veranderen. Toen was er voor hem pas het vraagstuk, dat ik intussen alweer had afgesloten", zegt Derksen.

Bevrijding

"Op zijn zestiende ging hij dat voor zichzelf uitzoeken. Hij had zich aangemeld bij de genderpoli. Dat is een systeem waar tegenwoordig ongelofelijke lange wachtlijsten zijn en dat was in zijn geval ook twee jaar. En ik dacht dat het vraagstuk tot die tijd on hold was. Maar hij is intussen doorgegaan en heeft hij het uitgezocht", aldus Derksen.

"Toen hij dat uitsprak, startte voor hem zijn transitie. Dat was het begin van de oplossing. Terwijl ik dacht: oh jee, en nou ga jij het moeilijke stuk in. Maar voor hem was het de bevrijding", vertelt Derksen. "Ik heb heel lang gedacht: het zal je maar gebeuren dat je kind trans is en dan gaat hij een moeilijk leven tegemoet. Punt. Je wil als ouder alleen maar dat je kind gelukkig wordt. Dat is allemaal goed bedoeld. Maar ik heb lange tijd heel slecht geluisterd en gekeken naar mijn eigen kind. Ik heb ook heel lang gedacht dat het een keuze was."

Inzichten

"Voor 'Met zonder ballen' hebben we hebben dat helemaal opnieuw moeten reconstrueren als een soort tijdlijn. In het repetitieproces heb ik heel vaak gezegd: 'Nu snap ik je pas. Heb ik dat echt gezegd? Jeetje wat heftig.' Nu staan we er heel ontspannen in", zegt Derksen. "Het maken heeft ook hem inzichten gegeven. Hij dacht heel lang dat ik alleen maar tegen was en hij snapte mijn zorg niet. Hij heeft door het maakproces heel erg goed begrepen dat ik alleen maar bezig was om te proberen met hem mee te groeien en te zoeken naar een manier hoe ik bij hem kon blijven. Maar dat ik dat op de verkeerde manier deed."

"Ik kan hem niet gelukkig maken. Dat kan hij alleen zelf doen. En ik kan alleen naast hem staan. Als ouder moet je afstand van je kind durven nemen. Zonder je eigen projectie, zonder de goed bedoelde dingen die je in je eigen rugzakje hebt. En dan vragen: wat heb jij nodig", stelt Derksen. "We willen met dit verhaal andere ouders en kinderen ondersteunen die ook in zo'n soort situatie zitten. Maar het overstijgt ook dit vraagstuk. Als ik het nog een ondertitel zou mogen geven, dan gaat 'Met zonder ballen' over de onvermijdelijke tragiek van goedbedoeld ouderschap."