'Hij was een wrak dat tegen zichzelf in bescherming genomen had moeten worden...'

Een eigen kijk op de wereld

"De meeste mensen treden op om contact te hebben met het publiek, maar hij deed dat niet," vertelt Jan Hiddink. “Hij zat echt in zijn eigen wereld en daar kreeg je hem niet uit. Met een bijna kinderlijke, stripfiguurachtige blik keek hij naar de wereld. En hij zag die wereld in absolute tinten van goed en kwaad. Dat hield hem heel erg bezig."

Daniel Johnston werd op handen gedragen door zijn fans, andere muzikanten als Tom Waits en Kurt Cobain. "Ik denk dat dat was om zijn charme. Je hoort en ziet iemand die eigenlijk alle wetten van de popmuziek naast zich neerlegt. Die het gewoon doet op eigen kunnen en spontaniteit, met een eigen blik op de wereld." Hij inspireerde vele anderen.

Voor die unieke en eigenzinnige kijk op de wereld betaalde hij een hoge prijs. Daniel Johnston had een bipolaire stoornis.

Een wrak in Nederland

Toen Jan Hiddink Daniel Johnston boekte voor het Crossing Border Festival in Nederland, bestonden de digitale middelen van nu niet. "Het was de eerste keer dat hij naar Nederland zou komen. We wisten niet goed wat we konden verwachten, hoe hij eraan toe zou zijn," vertelt hij. Toen Johnston aankwam in Nederland was hij niet de man waar ze op hoopten.

"Het was een schok om hem zo te zien. Het was ongemakkelijk. Hij bleek een wrak te zijn. Hij rookte de hele dag, hij dronk de hele dag cola. Hij was in Nederland om muziek te spelen, maar zijn passie daarvoor was weg, was op, was uit. Het was een bevreemdende ontmoeting. Hij zat echt in zijn eigen leefwereld waar hij niet uit te krijgen was."

Achteraf heeft Hiddink spijt dat hij Johnston naar Nederland haalde. "Ik vond dat hij niet live het podium op had moeten gaan. Ik heb echt dat gevoel gehad dat hij tegen zichzelf in bescherming genomen had moeten worden." Hij wist toen meteen "Het boek gaat hiermee dicht."

Over het werk en leven van Daniel Johnston werd de documentaire The Devil and Daniel Johnston gemaakt.

Meer kunst en cultuur?

Nooit Meer Slapen is het cultuurprogramma van de VPRO. Elke maandag- tot en met vrijdagnacht tussen 00.00 en 02.00 uur hoor je diepgravende gesprekken over cultuur, literatuur, film, muziek, theater en kunst op NPO Radio 1. Terugluisteren? Dat kan uiteraard via de podcast.