'Schrijven over seksueel misbruik is altijd aan de orde geweest'

{podcast audio="60714" caption="Kunststof - Cees van der Laan (Trouw), Hein Janssen (De Volkskrant), Liesbeth Staats (KRO-NCRV) - 03-10-2018" }

#metoo in culturele sector

Trouw plaatste een jaar geleden de brief van Jelle Brandt Corstius over vermeend misbruik. Van der Laan: "Zoiets plaatsen als een open brief dat doen we nu niet meer want dat is genoeg geweest. Maar als we tegen iets aanlopen waarin we journalistieke relevantie zien, dan blijven we ons afvragen, wat willen we onze lezers vertellen?"

Het is duidelijk dat de #metoo-discussie zich ruim afspeelt in de culturele sector. Zou dat in andere sectoren ook zo uitgebreid worden gevoerd? Janssen: "Nou ja, dat vroeg ik mij af bij Jelle Brandt Corstius, omdat het natuurlijk een bekende naam is. Zou het ook een open brief kunnen zijn geweest van een onbekende meneer? Dat denk ik niet."

Ook andere sectoren betrekken

Een jaar of twee voor het grote #metoo-debat losbarstte, bracht De Volkskrant een artikel over machtsmisbruik in de theaterschool in Amsterdam. Dat was de aanloop richting de #metoo-affaire en onthullingen in Nederland. Janssen: "De Volkskrant heeft een beetje een traditie in dit soort onderzoeken, over militairen, in de kunst sector, in de sport. We hebben veel theaterscholen gehad. Ik denk dat we daarmee doorgaan, alleen proberen we ook andere sectoren erbij te betrekken."

'De rol van de journalistiek is belangrijk'

Brandpunt+ maakte een reportage over dirigent Pieter Jan Leusink. Daarbij kwam de vraag op: waarom deden de vrouwen geen aangifte? Staats: "Meerdere vrouwen die we spraken zeiden dat ze door de #metoo-beweging zich gesterkt voelden en ook overtuigd waren door het feit 'dit kan dus stoppen'." Aan de andere kant hoorden de slachtoffers van hun advocaat dat het kansloos was om aangifte te doen: "Want het is jouw woord tegen het zijne."

Staats: "Ik denk eerlijk gezegd dat als het verhaal van Leusink tot ons was gekomen voor het hele #metoo-jaar, dat de kans veel kleiner was dat we het gedaan hadden. Omdat we gezien hebben dat de rol van de journalistiek een hele belangrijke was. We geven mensen een stem die er anders niet bovenuit komen. En dat heb ik nog scherper op mijn netvlies."

#metoo niet alleen van deze tijd

Van der Laan: "Je moet zaken altijd in z'n tijd plaatsen. Schrijven over seksueel misbruik is voor zover ik me kan herinneren altijd aan de orde geweest. In de jaren '80 en '90 werd ook over misbruik geschreven. Over misbruik in kerken en op scholen bijvoorbeeld. Het is echt niet iets van de laatste tijd. Er is uitgebreid en vaak over geschreven."

Journalistiek als schakel

Volgens Staats is er echter wel iets veranderd. "Voor de MeToo-discussie, zouden wij als journalisten, de ervaringen van vrouwen of de aantijgingen van vrouwen tegen bepaalde mannen en soms ook andersom, nooit zo opschrijven. Ik zie heel erg dat de journalistiek een schakel is geworden, in het naar buiten brengen van dit soort misstanden."

Nou beaamt Staats dat het sowieso een taak van journalisten om misstanden naar buiten te brengen. "Maar toen over Harvey Weinstein, de grote filmproducent in Hollywood, de grote verhalen naar buiten kwamen, toen durfde vrouwen zich uit te spreken. Ze hadden een stem gekregen via de krant, radio of tv. En daarmee werden ze een macht. Want in hun eentje stelden ze niets voor. Het is jouw woord tegen het zijne. Kansloos."

Luister hier de hele uitzending terug.

Kunststof Radio

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19:30 en 20:30 op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg voor meer Kunststof Twitter en Facebook.