Jan Terlouw hekelt neoliberalisme: 'Ik heb de voordelen van marktwerking nog niet kunnen ontdekken'

Terlouw stelt grote vraagtekens bij het verval van de sociaaldemocratie en het gebrek aan ideologie in de huidige politiek: ''Er worden enkel problemen opgelost'', maar dat wekt volgens hem geen vertrouwen. Juist dat vertrouwen dat gebaseerd is op gedeelde waarden is fundamenteel voor een samenleving. Hij hekelt het neoliberalisme: ''Dat heeft maar één grote wens; winst maken. Ook de Nederlandse regering, met mijn partij in de paarse kabinetten, is gaan zeggen: de markt kan het beter.''

Een grote vergissing volgens Terlouw. De zorg is bijvoorbeeld alleen maar duurder geworden en niet beter: ''Ik vind dat de overheid veel deskundigheid heeft verloren door het aan de markt over te laten.'' Dat D66 niet in ideologie zou geloven is een misvatting: ''Wij waren tegen dogma’s. We geloofden dat ook een ideologie zich mag ontwikkelen.''

Klimaatontwrichting is veel erger dan men beseft

Terlouw groeide op tijdens de oorlog en dat heeft zijn leven gevormd. Dit nooit meer, zei men toen. Nu leven we volgens hem met een heel nieuw probleem dat veel groter is dan mensen weten: ''Als je ziet hoe in één mensenleven als het mijne de natuur achteruitgaat. De bossen worden gekapt. De rivieren worden vervuild. De oceaan wordt praktisch vermoord. In de geschiedenis van de aarde is het leven al eerder bijna tot 80% uitgestorven, maar dat gebeurde in één tot drie miljoen jaar. Wij doen dat als mens nu in 200 jaar in een adembenemend tempo. Wat mijn kleinkindertjes onder de tien gaan meemaken, daar houd ik m’n hart voor vast. De overheid kan niet genoeg geld uitgeven om dit te stoppen.''

We hebben volgens Terlouw een geheel nieuwe economie nodig, die op duurzame energie en niet op olie is gebaseerd: ''Anders heeft de jeugd geen toekomst.'' Terlouw heeft nog steeds de neiging om zich in het debat te mengen, maar hij beheerst zich: ''Ik ga niet naar talkshows. Zo’n debat is niks voor mij. Ik word te oud. Ik versta het te slecht en verwerk het te langzaam. Je moet snel zijn. Dat wordt moeilijker als je oud wordt.''

Ga wat doen

Als hij op zijn oude dag nog één levensadvies mag geven dan is het dat je dingen moet doen: ''Use it or lose it. Ga niet achter de geranium zitten tenzij je van plan bent om geraniums te veredelen.'' Met zijn gezin heeft hij altijd van alles ondernomen van trektochten door de bergen tot het maken van amateurspeelfilms. Momenten die hem altijd dierbaar blijven: ''Het was enig!''