Cultuur & Media
NTR

Hij componeerde de traan van koningin Máxima en verzorgt nu de 18e verjaardag van prinses Amalia

foto: Melchior Huurdeman
  1. Nieuwschevron right
  2. Hij componeerde de traan van koningin Máxima en verzorgt nu de 18e verjaardag van prinses Amalia

Ter ere van de achttiende verjaardag van prinses Amalia klinkt op 7 december door heel Nederland de nieuwe carilloncompositie Amalia Achttien! van de Nederlandse componist Bob Zimmerman. Bij het huwelijk van Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima arrangeerde hij Adiós Nonimo. "Muziek is emotie, muziek is intuïtie, maar er wordt wel vakmanschap van je geëist", vertelt hij in Kunststof.

Bob Zimmerman, arrangeur & componist - Kunststof

Koninklijke traditie

Bob Zimmerman schreef het stuk Amalia Achttien! in opdracht van de Koninklijke Nederlandse Klokkenspel-Vereniging. Hiermee wordt een eeuwenoude traditie voortgezet: al sinds de zestiende eeuw spelen beiaardiers nieuwe werken, opgedragen aan stadhouders en leden van het Koninklijke Huis, tijdens inauguraties, stads- en staatsbezoeken, huwelijksfeesten, verjaardagen en uitvaarten.

Zimmerman is componist, arrangeur en een muzikale duizendpoot. Hij schreef muziek voor toneel en films als De Avonden, Tirza, Süskind en De Nieuwe Wildernis en arrangeerde en componeerde voor het Metropole Orkest, het Osiris Trio, Cor Bakker, Trijntje Oosterhuis, Xander de Buisonjé. En hij was misschien wel verantwoordelijk voor een van de tranen van Maxima bij haar huwelijk met Willem-Alexander in 2002.

'Muziek is de enige magie die echt bestaat'

"Muziek is magie, de enige magie die echt bestaat", zegt de componist. "We snappen er nog steeds helemaal niets van. Ik snap het zelf ook totaal niet en eigenlijk hoop ik het ook nooit te snappen. Je weet wel hoe je het maken moet, maar je begrijpt eigenlijk nooit waarom het teweeg brengt wat het teweeg brengt.

Waarom is mineur droevig? Neuropsycholoog Erik Scherder laat zien welke hersenhelft oplicht bij het beluisteren van een mineurakkoord. Maar dat verklaart niet de emotie die wereldwijd aan een bepaalde muzikale kwaliteit wordt toegekend. Er zijn drie tonen, die vormen een mineurakkoord en de hele wereld ervaart ze als droevig! Waarom? Geen idee!"

Máxima - Adiós Nonino

Voor het huwelijk van Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima werd Zimmerman gevraagd een arrangement te maken voor de tango Adiós Nonino van Astor Piazzolla. "Het stuk moest worden teruggebracht van 8 naar 3 minuten, er moest een koor bij en het moest iets minder ruig worden dan het origineel. Over dat koor dacht ik, oei, daar ligt een waanzinnige hoeveelheid kitsch op de loer. De pathetiek moet je dan doceren.

De psychologie leert, dat is misschien de filmcomponist in mij; het moment waarop je de emotie toedient is veel belangrijker dan wat die emotie precies is. Met andere woorden, je moet het niet voorkauwen aan het publiek.

Als je de emotie van een koor wilt, binnen deze context, dan moet je eigenlijk het publiek zichzelf laten betrappen op het horen van het koor. Hoe minder je de inzet van het koor hoort, hoe organischer dat koor mee kan groeien met het gevoel, en daarna mag het gewoon gaan donderden, want je bent al veroverd door het pathos van het koor."

'Een traan is ook een ambachtelijk bereikt effect'

"Het verbaasde me niet dat Maxima op dat moment ging huilen. Zij vocht tegen haar tranen toen het koor heel groot was, maar toen de muziek brak, brak zij met de muziek mee. Een traan is ook een ambachtelijk bereikt effect.

Muziek is emotie, muziek is intuïtie, maar er wordt wel vakmanschap van je geëist. Wij zijn er voor het snot en de tranen en als die niet komen, hebben we iets niet goed gedaan."

Amalia Achttien!

Het stuk zal door het hele land op tientallen carillons in Nederland worden gespeeld. "Dus als je in Schin op Geul zit bij een carillon, of in Arnemuiden, of Den Haag, dan hoor je hele verschillende stukken. Ze hebben de volledige vrijheid om het te spelen zoals zij het mooi vinden. En dat is ook het wezen van muziek: je overhandigt jouw bedenksel aan de uitvoerenden."

Kunststof

Het cultuur- en mediaprogramma van NTR van maandag tot en met donderdag te horen tussen 19:00 en 20:00 uur op NPO Radio 1 of op elk moment terug te luisteren als podcast. Volg Kunststof op Twitter, Facebook en Instagram.

Ster advertentie
Ster advertentie