Hoeveel fout heb jij? Lees hier de nakijkinstructie van het Groot Dictee der Nederlandse Taal 2022

Uitleg over correctie en foutentelling

Een paar algemene mededelingen:

• We rekenen maximaal 2 fouten per woord – ook bij lange of complexe woorden als lagereschoolleerlingen en mariabiscuitjes. Bij combinaties van duidelijk bij elkaar horende woorden geldt dit maximum voor die hele woordgroep, bijvoorbeeld bij jammer genoeg en haastje-repje.
• Namen en plaatsnamen tellen in principe niet mee, maar Van in Van Leuken moet wel met hoofdletter en Noordoost-Nederland moet ook goed gespeld worden. (Let op: Midden-Groningen is een plaatsnaam, dus die telt in principe niet mee bij de telling.) Plaatsnamen moeten wel met een hoofdletter beginnen; een kleine letter is 1 fout. (Misschien gebruiken we overige namen als ‘escape’ als er twee gelijke winnaars zijn.)
• Een streepje is alleen juist als dat verplicht is volgens de spellingregels. Extra streepjes voor de duidelijkheid gelden als fout: 1 fout per streepje.
• Een woord mag niet worden afgebroken aan het einde van een regel. Dit geldt ook als 1 fout (per keer).
• Als iemand een woord niet heeft opgeschreven: 2 fouten. Is het iets heel korts zonder enig spellingprobleem (lidwoord, voorzetsel e.d.): 1 fout.
• Er mogen geen woorden worden afgekort (bijv. bijv. i.p.v. bijvoorbeeld) – zie voor de foutentelling de regel hierboven.
• Leestekens die niets met spelling te maken hebben, zoals komma’s en dubbele punten, tellen niet mee in de beoordeling. Tekens binnen een woord – d.w.z. apostrofs, koppeltekens, accenten en trema’s – dus wél.
• Getallen moeten in letters en niet in cijfers. Dus als iemand 23 of 16e schrijft in plaats van drieëntwintig of zestiende, telt dat als 1 fout.

TITEL

Groningen is zó

• zó: accent aigu als nadrukteken

ZIN 1

De vergelijking zij mij vergeven, maar seismologisch gezien heeft dit dictee een kracht van drie op de schaal van Richter, waarbij het epicentrum zich bij zin vier bevindt.

• zij: lange ij, want het is een vorm van zijn en niet van zeggen
• seismologisch: korte ei
• schaal van Richter: kleine s, hoofdletter R
• waarbij: aan elkaar
• epicentrum: niet episch centrum (als iemand episch centrum wel goed spelt, telt dit als 1 fout)
• bevindt: met dt

ZIN 2

Groningen is nu voor velen jammer genoeg synoniem met aardbevingen, terwijl ik me nog levendig herinner hoe mijn fameuze juffrouw Van Leuken ons, naïeve lagereschoolleerlingen, apetrots meldde dat er in Slochteren een immense gasbel was aangeboord; we vierden het met gazeuse en mariabiscuitjes.

• velen: slot-n (het gaat om personen)
• jammer genoeg: twee woorden
• synoniem: i-grec in eerste lettergreep en ie in slotlettergreep
• herinner: één r voor de i
• fameuze: een z voor de slot-e
• juffrouw: tweemaal f (niet jufvrouw)
• Van Leuken: hoofdletter V, hoofdletter L
• naïeve: trema op de i, daarna een e, dan een v voor de slot-e
• lagereschoolleerlingen: helemaal aan elkaar, geen streepjes
• apetrots: zonder tussen-n
• meldde: dubbel d
• Slochteren: hoofdletter S
• immense: dubbel m (niet inmense of zo), s voor de slot-e
• aangeboord: een d aan het eind
• gazeuse: een z vóór de eu en een s voor de slot-e
• mariabiscuitjes: aan elkaar, kleine letter, biscuit op z’n Frans, géén extra t bij de verkleiningsuitgang

ZIN 3

Haastje-repje werd Slochteren toegevoegd aan het schoolrepertoire van Nederlandse wapenfeiten, waarin Groningen sowieso al glorieerde; schud mij uit mijn slaap wakker en ik schud het nog zo uit mijn pyjamamouw: Hoogezand-Sappemeer, strokarton en aardappelmeel.

• haastje-repje: let op de t (niet haasje); haastje aan elkaar én repje aan elkaar, daartussen een streepje
• toegevoegd: slot-d
• schoolrepertoire: aan elkaar, geen accent op de e, één p, met oire (met slot-e dus) aan het eind
• Nederlandse: hoofdletter N
• wapenfeiten: aan elkaar, korte ei
• sowieso: aan elkaar, tweemaal s, met w en ie in tweede lettergreep
• glorieerde: twee e’s na de i, geen trema
• schud (mij): geen t, want gebiedende wijs
• (ik) schud: geen t, want ik-vorm
• pyjamamouw: i-grec na de p en daarna een j; met ou; aan elkaar
• Hoogezand-Sappemeer: hoofdletter H
• strokarton: aan elkaar
• aardappelmeel: aan elkaar

ZIN 4

Inmiddels zijn de vermelde plaatsen samen met drieëntwintig andere via politiek knip-en-plakwerk opgegaan in de fusiegemeente Midden-Groningen, zoals tig Nederlandse dorpen zonder gêne opgeofferd zijn aan de dikwijls met veel bombarie gepromote schaalvergroting.

• vermelde: één d, want bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord
• drieëntwintig: aan elkaar, trema op de e van en
• andere: zonder n, want bijvoeglijk gebruikt én slaat niet op personen
• knip-en-plakwerk: streepje voor én na en, verder aan elkaar
• opgegaan: aan elkaar
• fusiegemeente: aan elkaar, met s in tweede lettergreep
• Midden-Groningen: hoofdletter M
• tig: tíg met nadrukteken is niet fout, als het maar wel een accent aigu is
• gêne: accent circonflexe op de e
• opgeofferd: geen trema, dubbel f, slot-d
• dikwijls: lange ij
• bombarie: met ie op het eind
• gepromote: tweemaal één o, één t voor de slot-e
• schaalvergroting: aan elkaar

ZIN 5

Maar Groningen dus, Noordoost-Nederland, met in Ter Apel ook de veelbesproken asiellocatie, is veel meer dan de gasgerelateerde bevingen, die velen van angst bevingen en waarvan de schadeafhandeling danig getraineerd is.

• Noordoost-Nederland: beginhoofdletter, Noordoost aan elkaar, dan streepje, dan weer hoofdletter
• Ter (Apel): hoofdletter T
• veelbesproken: aan elkaar
• asiellocatie: aan elkaar, met s en ie, dubbel l, locatie met een c
• gasgerelateerde: aan elkaar
• velen: weer slot-n (het gaat om personen)
• waarvan: aan elkaar
• schadeafhandeling: aan elkaar, geen streepje
• getraineerd: met ai in tweede lettergreep (zonder accent of zo), slot-d

ZIN 6

Hartstikke mooi zijn bijvoorbeeld de wierden, kunstmatige plateaus van verschillende niveaus, waarvan de oudste dateren uit de ijzertijd.

• hartstikke: met een t (dus hart, niet hard), geen slot-n
• bijvoorbeeld: aan elkaar
• wierden: zo dus
• plateaus: met eau, geen apostrof, met slot-s (geen slot-x)
• niveaus: idem
• waarvan: aan elkaar
• oudste: geen slot-n, want gaat niet om personen
• ijzertijd: kleine letter, tweemaal lange ij

ZIN 7

En neem de authentieke zestiende-eeuwse vesting Bourtange met haar kasseienachtige plaveisel, waar ik ooit ineengevouwen in een motorzijspan mijn ribbenkast heb gekneusd.

• authentieke: met au en daarna th
• zestiende-eeuwse: streepje (óók bij 16e-eeuwse of 16de-eeuwse)
• Bourtange: hoofdletter B
• kasseienachtige: k aan het begin, dubbel s, korte ei, tussen-n, aan elkaar
• plaveisel: korte ei, dan s
• ineengevouwen: aan elkaar, geen accenten, let op de ou, de w en slot-n
• motorzijspan: aan elkaar, voor én na de t een o
• ribbenkast: tussen-n en slot-t (dus niet kas, zoals in borstkas)
• gekneusd: slot-d

ZIN 8

En er is meer, waaronder de botanische tuin in Haren, met zijn flamboyante orchideeën, vleesetende zonnedauw en veelsoortige paddenstoelen, die onder bosschages omhoogschieten.

• waaronder: aan elkaar
• botanische: geen h na de t
• Haren: hoofdletter H
• flamboyante: met f aan het begin, met i-grec na de o
• orchideeën: met ch, met i, drie e’s, waarvan de laatste een trema heeft
• vleesetende: aan elkaar
• zonnedauw: geen tussen-n, met au en slot-w
• veelsoortige: aan elkaar, één s
• paddenstoelen: met tussen-n (want officiële spelling)
• bosschages: dubbel s, gevolgd door ch, uitgang -age zoals in bagage, geen apostrof voor de slot-s
• omhoogschieten: aan elkaar

ZIN 9

Er gaat werkelijk, zoals de slogan luidt, niets boven Groningen of tenminste niet veel, maar het gas dat eronder zit, houd / hou het daar.

• luidt: met dt
• tenminste: aan elkaar (omdat het niet ‘minimaal’ betekent)
• eronder: aan elkaar
• houd / hou: geen slot-t, want gebiedende wijs; of we hou goedkeuren, hangt af van hoe Gerdi Verbeet het uitspreekt: als ze ‘houd’ zegt, is alleen houd juist; zegt ze ‘hou’, dan zijn houd én hou juist