De volgende stap van 'star director' Wim Pijbes

De keuze van Pijbes om zijn positie bij het Rijksmuseum te verlaten was spraakmakend. Hij was gisteren te gast in het NPO Radio 1-programma Kunststof en vertelde presentatrice Jellie Brouwer over zijn overwegingen: "Ik heb ook met behoorlijk wat weemoed en emoties afscheid genomen. Maar na acht jaar voelde ik dat daar een soort cyclus was afgerond. Dan kun je best nog wel een jaar of twee of drie blijven, maar goed ik ben 54. Ik dacht: ik wil nog een stap maken. Zeker na deze afgeronde prachtperiode in het Rijksmuseum, want dat was het."

De top al bereikt

En dan nu naar een ander groot internationaal museum? Nee dus, Pijbes werd directeur van een aanzienlijk kleiner museum in Wassenaar. Hij vindt het juist vreemd dat veel mensen er vanuit gaan dat hij nu hoger wil mikken dan het Rijksmuseum, want volgens hem bestaat dat niet. "Het Rijksmuseum, en dat vergeet men in Nederland helaas wel eens, is een internationaal topmuseum van de hoogste categorie. En als je daar leiding aan hebt mogen geven op dagelijkse basis, dan pas realiseer je hoe belangrijk dat museum is. Dat wordt, gek genoeg, vaak in het buitenland beter begrepen dan in Nederland."

Museum Voorlinden is misschien (nog) geen groot internationaal museum, maar voor Pijbes wel een spannende onderneming. Hij gaat in Wassenaar waken over de verzameling van Van Caldenborgh, die volgens het Amerikaanse Art News tot de 200 belangrijkste verzamelaars ter wereld behoort. Van Caldenborgh heeft een voorliefde voor de moderne kunst. Zijn verzameling bevat werken van onder andere bekende kunstenaars als Damien Hirst, Sam Taylor-Wood en Pyke Koch.

Dreamteam

Pijbes heeft ook een voorliefde voor moderne kunst, en de positie bij Museum Voorlinden kwam als geroepen. In maartliet Van Caldenborgh in de Volkskrant weten dat de oud-directeur van het Rijksmuseum hem had benaderd voor de functie. "Ik ken Wim als een integere, goede kunsthistoricus, die met het Rijksmuseum heeft laten zien dat hij een groot publiek kan bereiken en een zaak kan runnen", zei Van Caldenborgh. "Toen hij naar me toe kwam met de mededeling dat hij aan iets nieuws toe was, wist ik: hij is de gedroomde man."

Het grootste verschil – behalve dat Pijbes nu over Damien Hirsts gaat waken in plaats van over Rembrandts – is dat Voorlinden een particulier museum is. De collectie is verzameld door Van Caldenborgh en in handen van het museum, wat doet vermoeden dat er bij zijn nieuwe functie minder ambtenarij en politiek te pas gaat komen. Of zoals een nep-Pijbes (gepersifleerd door Owen Schumacher) afgelopen weekend in Koefnoen zei: “wie betaalt, bepaalt”.

Museum als ontmoetingsplek

Volgens Pijbes valt dat mee en wordt Voorlinden bestuurd als een stichting, met een raad van toezicht en directie. "In het geval van Voorlinden is er een gepassioneerde verzamelaar die met expertise van zijn team, en daar hoor ik nu ook bij, aankopen doet. En dat is fantastisch. Ik hoef niet zonodig Wim Pijbes-aankopen, dat heb ik in het Rijksmuseum ook nooit gedaan", vertelde hij Jellie Brouwer. "Mijn taak is vooral om het museum als een goedlopende machine te laten leven. Er is een gebouw, er hangt een collectie, maar nu komen er mensen. Een museum is nooit meer of minder dan een plek waar kunst en mensen elkaar treffen."

Luister hier naar Wim Pijbes in gesprek met Jellie Brouwer in Kunststof.

Kijk hier naar Owen Schumacher die Wim Pijbes speelt in de uitzending van Koefnoen van afgelopen zaterdag.