Canadees anti pijplijn-protest ruikt overwinning

Ziektes

Tsleil-Waututh betekent 'people of the inlet', de mensen van de baai. En het is deze baai waar voorman Reuben George als kind met zijn neefjes oesters en krabben verzamelde. Nu staat er op borden aan het kiezelstrand een krachtige waarschuwing: geen seafood verzamelen om te eten, kans op ziektes en gevaar voor de gezondheid door vervuiling.

Heilig water

“We vechten niet alleen om ons heilig water, onze bodem weer schoon te maken”, zegt Reuben vastberaden, “We gaan koste wat kost voorkomen dat die nieuwe pijplijn er komt. Want die brengt alleen maar nieuwe risico’s op vervuiling met zich mee.”

Een tanker per dag

Aan de andere kant van de fjord, in Burnaby, een voorstad van Vancouver, ontmoet onze verslaggever twee andere tegenstanders van de pijplijn. Peter McCartney is er een van de jonge generatie. Achter in de 20, met rossig haar en baardje. Hij is klimaatspecialist van The Wilderness Committee. Vanaf Burnaby Mountain kijken we naar het water en Peter vertelt dat daar nu een tanker per week zijn lading komt halen. “Wanneer die tweede pijplijn doorgaat, wordt dat er een per dag. Het risico op ongelukken en vervuiling neemt enorm toe.”

Optimistisch

Toch is ook Peter optimistisch. Na verkiezingen is er deze zomer een nieuwe provinciale regering aangetreden in British Columbia. Een coalitie van de progressieve NDP en de Groenen. Niet moeilijk om te raden hoe die over de pijplijn denken: die komt er niet. “Voor het eerst heb ik het gevoel dat we zouden kunnen gaan winnen”, zegt Peter.

Teerzand

Karl Perrin is wat je noemt een veteraan in de strijd tegen de pijplijn. Maar ondanks het feit dat hij de 70 al is gepasseerd laat hij in een razend tempo zien waar het om draait. In zijn hybride Prius - practice what you preach - scheuren we over Burnaby Mountain. Wanneer we bij het hek van de ‘tankfarm’ staan, legt Karl uit dat er straks een kleine dertig van die opslagtanks komen. Ook hij is bang voor ongelukken en vervuiling, maar heeft ook een meer principieel bezwaar. “Door de nieuwe pijplijn zal vooral teerzand worden gepompt, een van de meest vervuilende olieproducten die er bestaan”, foetert Karl. Voor hem dé reden om te protesteren tegen de uitbreiding.

Achterhaald

De woordvoerder van exploitant Kinder Morgan vertelt dat er zeker markten zijn voor de olie die wordt gewonnen uit dit teerzand. “Onzin”, zegt Peter McCartney. “Ze zeggen dat China en India interesse hebben, maar die landen hebben al lang de weg ingeslagen naar schone energie. India zet in op elektrisch rijden, niet op import van teerzand-olie”.

Overwinning in zicht

“We gaan winnen”, zegt Reuben George nog een keer. Speciaal voor de foto neemt hij een strijdbare houding aan, met gebalde vuist. “Ze boden ons miljoenen om in te stemmen met de aanleg van deze pijplijn over ons gebied, maar we wilden die miljoenen niet. Wij zijn de strijd aangegaan met de beperkte middelen die we hebben.” Bij het Canadese Federal Court of Appeal ging deze week een rechtszaak tegen de uitbreiding van de Trans Mountain pijplijn van start. Het kan nog maanden duren voordat er een uitspraak ligt, maar tegenstanders als Reuben, Peter en Karl zeggen de overwinning al te kunnen ruiken.

Dit verhaal wordt verteld in drie reportages: luister hier deel 1 terug.