Zijn Nederlanders bereid om naar het front te gaan? 'Vechten met wapens is zo primitief en stompzinnig'

Maar 1 op de 5 Nederlanders wil strijden voor de vrijheid van onszelf en andere Westerse landen, blijkt uit onderzoek van Ipsos I&O in opdracht van de NOS. De Haan snapt dat heel goed als oud-totaalweigeraar. Zelf ging hij ook liever de cel in dan dat hij aan de dienstplicht gehoor gaf. Voor hem was dat een principekwestie. "Ik vind niet dat je mensen moet doden en mensen in de positie moet brengen dat ze iemand om moeten brengen, dat nemen ze de rest van hun leven met zich mee."

'Vechten vergt veel van je'

Veteraan Niels Roelen snapt wel dat niet iedereen bereid is om te vechten. "Het vergt mentaal heel veel van je." Volgens Roelen vind je in het leger ook veel pacifisten die denken: voor je het weet 'moeten we echt aan het werk'. "Maar ik hoop wel dat mensen beseffen dat het leger ervoor zorgt dat we hier allemaal onze havermelkcappuccino kunnen drinken en op een terras kunnen zitten", sluit Roelen af.

'Het voelt ver weg'

Jan Hoffenaar, hoofd Wetenschappelijk onderzoek bij het Nederlands Instituut voor Militaire Historie, denkt dat die lage bereidheid komt doordat veel mensen op dit moment de persoonlijke dreiging voor Nederland nog niet als heel groot ervaren. "Het voelt toch nog ver weg, maar als we kijken naar de geschiedenis is de bereidheid altijd behoorlijk groot geweest als het er echt op aan kwam."

Ton van Loon, luitenant generaal buitendienst, vindt het in principe een goed teken dat de meeste mensen niet willen vechten en vindt ook dat het leger niet meer geweld moet gebruiken dan strikt noodzakelijk. Maar volgens de generaal buitendienst is er geen alternatief en moet er na jaren kaalslag bij defensie nu keihard gewerkt worden om defensie te laten groeien en nieuwe mensen te werven.

'Iedereen denkt dat een ander het wel oplost'

Een van die nieuwe mensen zal de 22-jarige luisteraar Bart de Jong zijn. Hij is zeker bereid om te vechten en wil zich gaan aanmelden bij defensie. Volgens De Jong denkt iedereen al snel: 'dat lost een ander wel op'. Maar hij wil zelf aan de slag gaan. "We moeten juist nu het signaal geven dat we het ook zonder Amerika kunnen." De Jong krijgt steun van zijn ouders in zijn keus, hoewel zij er niet altijd achter hebben gestaan. "Mijn vader heeft zich altijd pacifist genoemd."

Europees leger

Uit onderzoek van Ipsos I&O blijkt wel dat bijna de helft van de Nederlanders een Europees leger wil, want we geloven niet langer dat de Europese NAVO-landen kunnen rekenen op Amerikaanse militaire steun. Volgens Bram Vroege, onderzoeker Europese defensiesamenwerking bij de Universiteit Utrecht, maken Europese verdragen het nu ook al mogelijk om militair samen te werken, maar dan op vrijwillige basis. "Op kleinere schaal worden er ook al samen operaties uitgevoerd, bijvoorbeeld op de Balkan", legt Vroege uit.

Volgens veteraan Roelen is het een lichtpuntje dat president Trump er nu in voor zorgt dat er in Europa beter zal worden samengewerkt. "Europa denkt nu ineens: we moeten nu wel heel snel zelf gaan leren lopen."