Kerncentrale Zaporizja ingenomen: 'Mocht het daar fout gaan, dan ontketen je krachten die je niet kunt overzien'

"Het aanvallen van een kerncentrale wordt gezien als in strijd met het internationaal humanitair oorlogsrecht", zegt Frans Osinga. "Mocht het daar fout gaan, dan ontketen je krachten die je niet kunt overzien. Dat levert buitenproportioneel veel schade op. Dat de Russen rond deze kerncentrale vechten is dus heel erg opmerkelijk."

Het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) zegt in contact te staan met de Oekraïense regering en de situatie nauwlettend in de gaten te houden. Het IAEA waarschuwt voor groot gevaar als een van de reactoren wordt geraakt.

'Nucleaire terreur'

De Oekraïense president Zelensky gaf de situatie vannacht ook alle aandacht. Hij belde met de Amerikaanse president Biden over de situatie. In een videoboodschap beschuldigde hij Rusland van "nucleaire terreur". Hij riep Europa op "wakker te worden". Zelensky benadrukte dat in 1986 in Tsjernobyl maar in één reactor brand uitbrak, maar dat uiteindelijk voor veel ellende heeft gezorgd.

In Zaporizja staan zes reactoren op een rij. Het zijn eigenlijk zes kerncentrales op zich, maar gezamenlijk gaat het om de grootste kerncentrale van Europa; dertien keer groter dan Borsele. 20 procent van alle elektriciteit in Oekraïne wordt er opgewekt. Dat maakt de kerncentrale een belangrijk strategisch doel voor de Russen.

Onbedoelde bominslag

"Kerncentrales zijn absoluut niet ontworpen om te functioneren in oorlogsgebied", zegt Wim Turkenburg. Hij vreest voor een onbedoelde bominslag op een koelbad of koelreactor. "Dan kan er een grote ramp plaatsvinden. Als dat misloopt kun je een ramp krijgen vergelijkbaar als we in Fukushima of we Tsjernobyl eerder hebben gezien."

Het is niet logisch dat Russische troepen hiervoor zouden kiezen, maar Turkenburg vreest voor een fout. "Dat moet absoluut voorkomen worden. Vandaar dat de hele kernenergiewereld zegt: stop met militaire activiteiten rondom zo'n kerncentrale."