Kabul in handen Taliban, zo is het daar nu

Het was laat in de avond toen de Taliban de overwinning uitriepen in het presidentieel paleis, vertelt correspondent Aletta André in het NOS Radio 1 Journaal. ''Op de straten is het heel rustig geworden, heel leeg. Maar thuis lagen de mensen wel wakker. Ik hoor van veel mensen dat ze niet hebben kunnen slapen en er werden laat nog explosies gehoord buiten.''

Bij de inname van het paleis is geen geweld gebruikt, zegt André. "Dat wilden de Taliban en dat benadrukten ze ook steeds, omdat veel landen waarschuwden dat ze de regering en het land anders niet zullen erkennen." Het was al gauw duidelijk dat er totaal geen moraal meer was voor verzet, zegt André. "Dat was al te zien in de voorsteden van Kabul gisterochtend. Toen de Talibanleiders hun strijders uiteindelijk opdroegen dat ze de stad binnen mochten komen, konden ze gewoon binnenlopen."

Schrikbewind

Volgens André werd vannacht vooral de overwinning gevierd door de Taliban. In een video zeggen de Taliban dat de echte uitdaging van het regeren nu pas komt. "Talibanleiders hebben ook gezegd dat het nu nog te vroeg is om te zeggen hoe dit precies vorm gaat krijgen", zegt André. "Een woordvoerder zei gisteren dat de groep nu gematigder is dan in de jaren 90, toen ze echt een schrikbewind voerden."

Toen waren er onder meer strenge lijfstraffen, mochten vrouwen niet werken en meisjes niet naar school. "Hij zegt dat dat nu wel zou mogen. Alleen is het de vraag in hoeverre dat moet worden geloofd. Uit de dorpen waar ze al langer opnieuw heersen, en ook uit de nieuw veroverde plekken, komen namelijk heel andere verhalen." Zo zouden bijvoorbeeld in Herat, een van de steden die vorige week vielen, vrouwen worden weggestuurd bij kantoren en de universiteit.

Vliegveld

Honderden mensen hebben vanochtend vroeg geprobeerd de Kubulse luchthaven binnen te komen. Volgens André was er nog veel paniek en chaos. Op beelden zijn rennende mensen te zien en zijn schoten te horen.

Duizenden mensen wachten nog op een vertrek uit Afghanistan. Onder hen zijn personeelsleden van westerse ambassades, maar ook veel Afghanen. Het Amerikaanse leger heeft de luchtverkeersleiding en de beveiliging overgenomen. Het is onduidelijk hoe veel vliegtuigen kunnen vertrekken en wanneer.

Evacuaties Nederlanders

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Kuleba zegt dat zijn land inmiddels Nederlanders uit Kabul heeft geëvacueerd. Op Twitter schrijft Kuleba dat Oekraïense vliegtuigen Oekraïeners, Afghanen, Kroaten, Wit-Russen en dus Nederlanders hebben meegenomen. "Die zijn nu veilig", schrijft hij erbij.

Het aantal geëvacueerden is niet genoemd. Ook is niet duidelijk of het gaat om ambassadepersoneel of bijvoorbeeld medewerkers van hulporganisaties.