Taliban nemen razendsnel Afghanistan in: 'Strategische blunder van Biden'

Wat dat betreft was de houding van zijn voorganger Donald Trump, die met de terreurorganisatie wilde overleggen, pragmatischer en eervoller, zegt De Kruif. "Trump zei heel duidelijk: zolang er vooruitgang is in het vredesproces en zolang Afghanistan vooruitgang boekt, dan blijven we daar ook."

'Het is een tijdloze afspraak'

De Kruif had in 2007 leiding over 45.000 NAVO-militairen in Afghanistan. Dat de Taliban zo razendsnel oprukt vindt hij pijnlijk om te horen, en bovendien onnodig. "Als je in de Pashtunwali, de Afghaanse cultuur, zegt: wij komen jullie helpen het land weer op te bouwen en te bevrijden van de Taliban, is dat een tijdloze afspraak", legt de voormalig Commandant uit.

"Op het moment dat jij publiekelijk zegt dat je je terugtrekt, schendt jij de eer en keer je eigenlijk alle Afghanen van je af. Dat is in mijn ogen een enorm gebrek aan inzicht in de Afghaanse cultuur en de Afghaanse geest. De prijs die je daarvoor betaald is enorm hoog."

Daar sluit Seweta Zirak zich bij aan. Zij vluchtte zelf op 16-jarige leeftijd van Afghanistan naar Nederland. "Hoe kan het dat de Taliban twintig jaar geleden een gemeenschappelijke vijand was, en is het nu ineens het probleem van de Afghanen en laten ze de hele bevolking stikken?"

Deze ochtend belde Zirak met haar neven, die nog in Afghanistan wonen. Waar in het land zij precies zitten kan ze niet zeggen, in verband met hun veiligheid, zo vertelt ze. "Mijn neef zij zei tegen mij: op vijftig meter afstand is er oorlog hier, en wij weten niet of het gaan halen."

'Ook strategisch oliedom'

Naast dat de Afghanen zich in de steek gelaten voelen is het ook strategisch 'oliedom', zegt De Kruif, omdat het land beschikt over enorme grondstofvoorraden. Het is volgens de oud-commandant wrang dat dit economische belang onderschat wordt, zegt hij. "Maar het meeste pijn doet mij het dat ik de Afghanen heb leren kennen als mensen die niets anders willen dan vrijheid."

Hoelang hadden de militairen dan moeten blijven, als twintig jaar niet genoeg was om de weerbaarheid op te bouwen? "Volgens mij zitten we al zestig jaar in Korea, en zeventig jaar in Duitsland", zegt De Kruif daarover. "Als je zo’n operatie ingaat moet je als politiek heel duidelijk zijn. Je moet het land ook willen opbouwen. Je gaat een verbinding aan om ook verschillende generaties, weliswaar in steeds andere vorm, steun te geven in dat land. Zo hebben de Afghanen dat ook opgevat, en daar laten wij ze in de steek."

Hij verwacht niet dat Biden besluit om de vredesmissie toch weer te herstarten. "Dat is een no-go voor Biden", zegt hij. "Het is strategisch heel onwijs om dat te doen, nadat je gezegd hebt dat de Afghanen het zelf moeten uitzoeken."

Bovendien is dat ook nagenoeg onmogelijk, zegt De Kruif. "Grote delen van het land die je nodig hebt om toegang te krijgen zijn niet meer in handen van de regering. Dus je komt er ook niet meer in", legt hij uit. "En de operatie die je moet opbouwen om dit te gaan doen is zo enorm, dat vereist inspanning van de VS en heel veel bondgenoten. Die deur is echt dicht."

‘Bloederige burgeroorlog’

De Kruif vermoedt dat de Afghanen een "bloederige burgeroorlog" te wachten staat. "Dat doet me heel erg pijn voor de Afghanen zelf, want het zijn trouwe en eervolle mensen", zegt hij. Volgens Zirak moet Nederland dan ook humanitaire hulp bieden in haar geboorteland. "Dat is erg noodzakelijk", beklemtoont ze. "En er moet ingegrepen worden. Afghanistan is de hel op aarde op dit moment, maar de gevolgen voor het westen zijn op de langere termijn ook desastreus."