Iran: grootste aantal drugsverslaafden ter wereld

“Opium, crack, coke.” Toonloos somt een jongeman in een wit T-shirt en een gouden kettinkje zijn verslavingen op. “De reden dat ik verslaafd geraakt ben is eenzaamheid. Ik heb een slechte jeugd gehad, ik ben bang en drugs geven me een beter gevoel.“

We spreken hem in de wachtkamer van dokter Pezeski in Teheran, waar hij is voor een goed gesprek en om zijn shotje methadon te halen. De behandeling van heroïneverslaafden in Iran verloopt volgens hetzelfde patroon als in Nederland vroeger: methadonverstrekking en therapie. En dat lijkt modern voor een land als Iran, dat jaarlijks 1000 drugssmokkelaars executeert. Maar het is vooral pragmatisch: het land heeft gemerkt dat het straffen van drugsverslaafden geen zin heeft, zeker niet als het er zoveel zijn.

Smokkelroute

Iran wordt overstelpt door opium en heroïne (een drugs die net als opium van de papaverplant gemaakt wordt) uit buurland Afghanistan. Die drugs zijn eigenlijk bestemd voor met name Zuid-Europa, maar veel blijft hangen in Iran, omdat het op de smokkelroute ligt. Iran fulmineert regelmatig tegen de VN, omdat die niet zou samenwerken met Iran op het gebied van drugsbestrijding. Integendeel: “door de sancties,” zegt de Iraanse regering, “komen we de middelen tekort om de smokkel adequaat te bestrijden.” Inmiddels is de papaver productie het afgelopen jaar met 43% toegenomen. En dus vestigt Iran hoop op de drie meter hoge muur die het aan het bouwen is langs de 1800 kilometer lange grens met Afghanistan en Pakistan.

Crystal meth

Maar er loert een nieuw gevaar, waar geen muur tegen helpt: de synthetische drug Crystal meth, of methamfetamine. Tegenwoordig kan elke Iraniër zelf Breaking Bad spelen, en thuis een drugslab beginnen, want de grondstoffen voor Crystal Meth - zoals anti-vries en de inhoud van batterijen - komen gewoon uit het gootsteenkastje. Dokter Momtas, die veel Iraniërs met een Meth-verslaving behandelt: “het is populair bij vrouwen, omdat je ervan afvalt.”

Ook Dokter Momtas wijst naar de slechte omstandigheden waarin sommige Iraniërs verkeren als boosdoener. Het tij lijkt dus alleen gekeerd te kunnen worden door betere economische omstandigheden, niet door de maatregelen die de overheid inzet om drugssmokkel te bestrijden.