Antisemitisch motief in Halle, aantal incidenten in Duitsland stijgt

De Duitse politiek uitte al eerder bezorgdheid over de toegenomen dreiging tegen Joodse burgers. In mei kwam Seehofers ministerie met cijfers over zogenoemde politiek gemotiveerde criminaliteit. Uit dat rapport (.pdf) bleek dat vorig jaar in Duitsland bijna 1800 antisemitische strafbare feiten werden geteld: bijna 20 procent meer dan een jaar eerder.

Het ging onder meer om geweld, maar ook het gebruik van bijvoorbeeld antisemitische symbolen zoals het hakenkruis. In bijna 90 procent van de geregistreerde zaken had de dader een extreemrechtse achtergrond. Ook het aantal xenofobische incidenten nam van 2017 op 2018 toe met 20 procent, tot 7700.

Rond de publicatie van het rapport leidde een opmerking van de regeringsfunctionaris die is belast met het bestrijden van antisemitisme tot commotie; hij raadde het Joden af om buitenshuis een keppel te dragen, vanwege het toegenomen antisemitisme op straat. Dat kwam hem op veel kritiek te staan.

Eerder dit jaar verscheen ook een onderzoek naar de ervaringen van Joden uit heel Europa met antisemitisme. Dat onderzoek werd uitgevoerd door het EU-agentschap voor grondrechten (FRA). Ruim 2700 Joodse inwoners van twaalf EU-landen, allemaal tussen 16 en 34 jaar oud, werd gevraagd of ze het afgelopen jaar met antisemitisme te maken hadden gehad. De helft gaf aan van wel, maar de meesten hadden daar geen officiële melding van gemaakt.

Middelvinger

Van alle respondenten zeiden jonge Joden uit Duitsland het meest last te hebben gehad (41 procent) van antisemitisme. Na Duitsland volgden België en Nederland. Joodse jongeren vertelden dat er regelmatig een middelvinger naar hen opgestoken werd, of dat er naar ze werd gespuugd.

Ook werd er gevraagd naar ervaringen met beledigende teksten op internet: 88 procent van de ondervraagden vond dat het antisemitisme op internet de afgelopen vijf jaar was toegenomen. Het ging dan om posts op bijvoorbeeld Twitter en Facebook over bijvoorbeeld Israël, die antisemitisch van aard waren. 45 procent van de jongeren durft geen Joodse symbolen meer te laten zien of te dragen in het openbaar.

Aanslag gestreamd

Duitse media melden dat de schutter in Halle een 27-jarige man is uit extreemrechtse kringen. Hij streamde de aanslag op de site Twitch. Op de beelden was onder meer te zien hoe zijn wapen herhaaldelijk weigerde.

Behalve bij de synagoge nam de aanslagpleger ook mensen onder vuur bij een döner-kebabzaak in de buurt. Daar vluchtte de schutter naartoe nadat het hem niet was gelukt de synagoge binnen te dringen. Bij de eettent viel een dode. De Duitse autoriteiten hebben vooralsnog niet gezegd of hij ook slachtoffers had willen maken onder mensen met een migratieachtergrond.